Dünyadan Şiirler / Dünyadan Şairler

Anlar

Eğer, yeniden başlayabilseydim yaşamaya,

İkincisinde, daha çok hata yapardım.

Kusursuz olmaya çalışmaz, sırtüstü yatardım.

Neşeli olurdum, ilkinde olmadığım kadar,

Çok az şeyi

Ciddiyetle yapardım.

Temizlik sorun bile olmazdı asla.

Daha çok riske girerdim.

Seyahat ederdim daha fazla.

Daha çok güneş doğuşu izler,

Daha çok dağa tırmanır, daha çok nehirde yüzerdim.

Görmediğim bir çok yere giderdim.

Dondurma yerdim doyasıya ve daha az bezelye.

Gerçek sorunlarım olurdu hayali olanların yerine.

Yaşamın her anını gerçek ve verimli kılan insanlardandım ben.

Yeniden başlayabilseydim eğer, yalnız mutlu anlarım olurdu.

Farkında mısınız bilmem. Yaşam budur zaten.

Anlar, sadece anlar. Siz de anı yaşayın.

Hiçbir yere yanında termometre, su, şemsiye ve paraşüt almadan,

Gitmeyen insanlardandım ben.

Yeniden başlayabilseydim eğer, hiçbir şey taşımazdım.

Eğer yeniden başlayabilseydim,

İlkbaharda pabuçlarımı fırlatır atardım.

Ve sonbahar bitene kadar yürürdüm çıplak ayaklarla.

Bilinmeyen yollar keşfeder, güneşin tadına varır,

Çocuklarla oynardım, bir şansım olsaydı eğer.

Ama işte 85'indeyim ve biliyorum...

ÖLÜYORUM...

Jorge Luis Borges

**************

Jorge Luis Borges Kimdir?

(24 Ağustos 1899, Buenos Aires/Arjantin - 14 Haziran 1986, Cenevre/İsviçre), 24 Ağustos 1899 tarihinde Buenos Aires'te doğdu. Arjantin tarihinde önemli yeri olan İngiliz asıllı bir aileden geliyordu. Görme yeteneği azalan babası tedavi olmak için I. Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde (1914) ailesiyle Cenevre’ye göçtü. 1919’da buradan ayrılarak Mayorka ve İspanya’da birer yıl kaldı. 1921’de Buenos Aires’e döndükten sonra doğduğu şehri bir anlamda yeniden keşfetti. 1923’te ilk kitabını çıkardı. 1938’de kütüphane memurluğuna başladı. Ficciones ve Alef adlı kitabında toplanan ünlü hikâyelerini bu dünemde yazdı. Kütüphanedeki işi hafif olan yazar, iş günlerinin kalanını klasikleri okuyarak ve modern edebiyatın uluslar arası örneklerini İspanyolca’ya çevirerek geçirmiştir. Virginia Woolf’un ve William Faulkner’ın kitapları İspanyolca’ya ilk kez bu dönemde Borges tarafından kazandırılmıştır. Bu dönemde, H. Bustos Domecq takma adıyla dedektif hikayeleri de yazdı. 1946’da Juan Peron’un iktidara gelişiyle, kütüphanedeki işinden atıldı. 1955’de Peron devrilince Arjantin Ulusal Kütüphanesi Müdürlüğü’ne getirildi. Aynı sıralarda Buenos Aires Üniversitesi’nde İngiliz ve Amerikan edebiyatı profesörlüğüne başladı. Genellikle muhafazakar politik görüşleri savundu. Ailesinden gelen hastalık nedeniyle görme bozukluğu çeken Borges bu yıllarda görme yeteneğini tamamen kaybetti. 1961’de Samuel Beckett’le birlikte Uluslararası Yayımcılar Ödülü’nü (Formentor Ödülü) kazandı. Bu ödül ona gecikmiş bir uluslararası ün kazandırdı. 1970'li yıllarda ABD'de çeşitli üniversitelerde dersler verdi. Son yılları yolculuklarla geçti. 14 Haziran 1986’da Cenevre’de karaciğer kanserinden öldü.

Eserleri

* Fervor de Buenos Aires (Buenos Aires Tutkusu), 1923) Şiir

* Luna de enfrente (Yolun Ötesinde Ay), 1925) Şiir

* El tamaño de mi esperanza, 1925, Denemeler.

* El idioma de los argentinos, 1928, Denemeler.

* Cuaderno San Martin (San Martin Defteri), 1929) Şiir

* Evaristo Carriego, 1930, Denemeler

* Discusión, 1932, Denemeler ve Eleştiriler.

* Historia universal de la infamia (Alçaklığın Evrensel Tarihi), 1935, Hikayeler

* Historia de la eternidad (Sonsuzluğun Tarihi), 1936, Denemeler

* El jardín de senderos que se bifurcan (Yolları Çatallanan Bahçe), 1941, Hikayeler.

* Seis problemas para don Isidro (Don İsidro İçin Altı Problem) 1942, Adolfo Bioy Casares’le yazılmış detektif hikâyeleri

* Poemas : 1922-1943, 1943, Şiir.

* Ficciones (Ficciones Hayaller ve Hikayeler) 1944, Kısa hikâyeler

* Un modelo para la muerte, 1946, Adolfo Bioy Casares’le yazılmış detektif hikâyeleri

* Dos fantasías memorables, 1946 Adolfo Bioy Casares’le yazılmış fantastik hikâyeler

* El Aleph (Alef) 1949, Denemeler Hikayeler

* Aspectos de la poesía gauchesca, 1950, Eleştiriler.

* Antiguas literaturas germánicas, 1951, Eleştiriler

* La muerte y la brújula,(Ölüm ve Pusula) 1951, Kısa hikâyeler

* Otras inquisiciones 1937-1952 (Öteki Soruşturmalar) , 1952, Denemeler ve Eleştiriler.

* Historia de la Eternidad (Sonsuzluğun Tarihi), 1953, Denemeler, Kısa hikâyeler, ve Eleştiriler.

* El "Martín Fierro", 1953, Denemeler

* Poemas : 1923-1953, 1954, Şiirler

* Los orilleros; El paraíso de los creyentes, 1955, Adolfo Bioy Casares ile İki Senaryo.

* Leopoldo Lugones, 1955, Eleştiriler Betina Edelborg’le beraber.

* La hermana de Eloísa, 1955, Kısa hikâyeler.

* Manual de zoología fantástica (Kurgusal Varlıklar Kitabı)1957, Margarita Guerrero ile yazılmış kurgusal hayvan metinleri.

* Libro del cielo y del infierno, 1960, Denemeler, Adolfo Bioy Casares ile beraber.

* El Hacedor, 1960, Şiirler

* Antología Personal, 1961, Denemeler, Şiir, Eleştiriler,

* El lenguaje de Buenos Aires, 1963 Uzun denemeler, José Edmundo Clemente ile beraber

* Introducción a la literatura inglesa, 1965, Eleştiri, María Esther Vázquez ile beraber . Türkçesi : İngiliz Edebiyatı Tarihi

* Para las seis cuerdas, 1965, Tango ve milongalar için sözler

* Literaturas germánicas medievales (Ortaçağ Alman Edebiyatı) 1966, Eleştiri, María Esther Vázquez’le beraber

* Crónicas de Bustos Domecq, Denemeler, 1967, Adolfo Bioy Casares’le beraber.

* Introducción a la literatura norteamericana(Amerikan Edebiyatına Giriş)(1967), Eleştiri, Esther Zemborain de Torres ile beraber. Türkçesi: ,.

* Conversations with Jorge Luis Borges(Borges'le Konuşmalar), 1968, Richard Burgin, İngilizce.

* Nueva Antología Personal, 1968, Denemeler, Şiirler, Eleştiriler.

* Elogio de la Sombra(Karanlığa Övgü), 1969, Şiir

* El otro, el mismo, 1969, Şiir

* El informe de Brodie (Brodie Raporu), Kısa hikâyeler, 1970.

* El congreso, 1971, Denemeler.

* Nuevos Cuentos de Bustos Domecq, Adolfo Bioy Casares ile beraber.

* El oro de los tigres, 1972, Şiir.

* El libro de arena (Kum Kitabı), 1975, Kısa hikâyeler

* La Rosa Profunda (Sonsuz Gül), 1975, Şiir

* La moneda de hierro, 1976, Şiir.

* Diálogos, 1976 Borges ve Ernesto Sabato, arasında konuşmalar.

* ¿Que es el Budismo?, 1976, Dersler

* Historia de la Noche, 1977, Şiir.

* Prólogos con un Prólogo de Prólogos, 1977, Kitap önsözleri.

* Borges El Memorioso, 1977, Antonio Carrizo ile konuşmalar

* Rosa y Azul: La rosa de Paracelso; Tigres Azules, 1977

* Borges, oral, 1979, dersler.

* Siete noches (Yedi Gece) 1980, dersler

* La cifra, 1981, Şiir.

* Nueve ensayos dantescos (Dantevari Denemeler), 1982, Denemeler Dante üzerine

* Un argumento, 1983,

* Veinticinco Agosto 1983 y otros cuentos, 1983, Kısa hikâyeler

* Atlas (Atlas), 1984, Hikayeler ve Denemeler, María Kodama ile beraber.

* Los conjurados, 1985, Şiir.

* Textos cautivos, 1986, Eleştiriler

* This Craft of Verse, 2000, dersler.

Türkçe'de Borges

*Borges'le Söyleşiler, ed. Richard Burgin, çev. Hatice Esra Mescioğlu,

*Gökhan Yavuz Demir'in Takdimiyle ("Borges'i Niçin Öldürmeliyiz?"), Paradigma Yayıncılık, İstanbul 2009, 339 sayfa.

Ölüm Gelecek ve Senin Gözlerinle Bakacak

Ölüm gelecek ve senin gözlerinle bakacak -

sabahtan akşama dek, uykusuz,

sağır, eski bir pişmanlık

ya da anlamsız bir ayıp gibi

ardını bırakmayan bu ölüm.

Bir boş söz, bir kesik çığlık,

bir sessizlik olacak gözlerin:

Böyle görünür her sabah

yalnız senin üzerinde

kıvrımlar yansıtırken aynada.

Hangi gün, ey sevgili umut,

bizler de öğreneceğiz senin

yaşam olduğunu, hiçlik olduğunu.

Herkese bir bakışı var ölümün.

Ölüm gelecek ve senin gözlerinle bakacak.

Bir ayıba son verir gibi olacak,

belirmesini görür gibi

aynada ölü bir yüzün,

dinler gibi dudakları kapalı bir ağzı.

O derin burgaca ineceğiz sessizce.

Cesare Pavese

**************

Cesare Pavese Kimdir?

Cesare Pavese (d. 9 Eylül 1908 – ö. 27 Ağustos 1950) İtalyan şair, romancı, çevirmen ve eleştirmen.

Cesare Pavese, ailesinin yazlarını geçirdiği Torino'nun Santa Stefano Belbo köyünde bir memur çocuğu olarak doğdu. Torino Üniversitesi'nde edebiyat okudu. İngiliz ve Amerikan edebiyatına ilgi duydu; bitirme tezini Walt Whitman şiirleri üzerine yazdı. Öğrenimini bitirdikten sonra orta öğrenimini tamamladığı eski okulu Liceo d'Azaglio'da edebiyat ve dil dersleri verdi. Bu dönemde İngiliz ve Amerikan yazarları ile ilgili yazıları La Cultura dergisinde yayınlandı. Daha sonra bir arkadaşının kurduğu Einaudi Yayınevi'nde çalışmaya başladı. 1935'te anti-faşist çalışmaları nedeniyle tutuklandı, 1936'da serbest bırakıldı. Brancaleone Hapishanesi'ndeki bir yılından esinlenerek Carcera (Hapis) romanını yazdı. 1950'de Yalnız Kadınlar Arasında romanı ile İtalya'nın önemli edebiyat ödüllerinden Strega Ödülü'nü aldı. Edebi kariyerinin doruğunda olmasına rağmen özel hayatı karışıktı. Sonu olmayan aşk ilişkileri onu bunaltmıştı. Ödülü aldıktan sonra Torino'daki bir otel odasında bütün özel kâğıtlarını yok edip, 21 adet uyku hapı alarak intihar etti.

Önemli Eserleri

* Senin Köylerin - 1941 - Roman

* Ağustosta Tatil - 1946 - Öykü

* Yoldaş - 1947 - Roman

* Leuko İle Söyleşiler - 1947 - Deneme

* Tepedeki Ev - 1949 - Roman

* Güzel Yaz - 1949 - Roman

* Ay Ve Şenlik Ateşleri - 1950 - Roman

* Yaşama Uğraşı - (1935-1950) - Günlük

* Tepelerdeki Şeytan - Roman

* Yalnız Kadınlar Arasında - Roman

* Çalışmak Yorar - Şiir

TERTEMİZ YÜREK

Ne anam var, ne babam.

Ne yurdum var, ne tanrım.

Ne beşiğim var, ne kefenim.

Ne sevgilim, ne aşkım, ne evim barkım.

Tam üç gün var açım,

komadım ağzıma bir lokma.

Veririm ömrümün yirmi yılını,

gücümü kuvvetimi, varımı yoğumu.

Kim alacak onları? Hiç kimse.

Şeytan isteyecek onları benden.

Bu tertemiz yüreği, bu iyi kalbi

Ne diye çalıp öldürmemeli?

Alacaklar gelip bir gün beni,

koyacaklar kutsal, karanlık toprağa.

Gelecek bir ot uzanacak alacak

şu güzelim yüreğimden gücümü.

Attila JÒZSEF

**************

Attila József Kimdir?

Attila József , (11 Nisan 1905 - 3 Aralık 1937) Macar, toplumcu gerçekçi şair.

Budapeşte'de doğan Jozsef, zor bir çocukluk ve ilkgençlik geçirdi.Fakir bir ailenin üç çocuğundan biriydi. Babası bir sabuncu, annesi ise hizmetçiydi. Babası, şair üç yaşındayken evi terk etti. Annesinin de hastalanması üzerine Macar Çocuk Esirgeme Derneği tarafından Ocsöd köyüne evlatlık verildi. Orada 7 yaşına kadar yaşadı. 14 yaşında annesini kaybetti.

Bu dönemle birlikte kendini okumaya ve yazmaya veren Jozsef'in ilk şiirleri yerel gazetelerde görünmeye başladı. 17 yaşında ilk şiir kitabı olan "Güzellik Dilencisi"ni yayımladi. Liseyi dışarıdan bitirerek, üniversitede edebiyat ve felsefe derslerine devam etmeye başladı. İkinci şiir kitabı "Haykıran Ben Değilim" 20 yaşında yayımlandı. Kitapta yer alan bir şiir yüzünden okuldan uzaklaştırıldı. Önce Viyana Üniversitesi'ne, daha sonra Paris'te Sorbonne'a devam etti.

1930 yılında Macaristan Komünist Partisi'ne üye oldu. Ülkede faşizmin ağırlığını hissettirdiği dönemde parti çalışmalarında aktif olarak görev aldı. 1931'de ruhsal sorunlar yaşarken yayımlanan "Devir Gövdeyi, Ağlayıp Sızlanma" kitabı sakıncalı bulunarak hemen toplatıldı. 1932'de "Kenar Mahallede Gece", 1936'da "Çok Acıyor" adlı kitapları çıktı.

Şizofreni teşhisi koyulan Jozsef 1937 yılında kendini bir trenin altına atarak intihar etti.

Yapıtları

*Szépség koldusa (Güzellik Dilencisi, 1922)

* Nem én kiáltok (Bağırmamalıyım, 1924)

*Nincsen apám sem anyám (Ne Babam Var Ne Anam, 1929)

*Dönstd a tökét (Kökleri Kesmek, 1930)

*Külvárosi éi (Yaz Geceleri, 1931)

*Medvetánc (Ayıların Dansı,1934)

*Nagyon faj (Çok Acı Veriyor, 1936)

Türkçe'de Atilla JÒZSEF

*Temiz Yürekle, Attila Jozsef, Çeviren: Kemal Özer, Broy Yayınları,İstanbul, 1986

UYKU

Lanet olsun size karanlık zehirler,

Beyaz uyku!

Alacakaranlık ağaçların

Bu çok tuhaf bahçesi

Yılan, gece kelebeği,

Örümcek ve yarasalarla dolu.

Yabancı! Akşam kızıllığında

Senin yitik gölgen,

Karanlık bir korsan

Acının tuzlu denizinde.

Beyaz kuşlar uçuşur kıyısında gecenin

Yıkılan çelik

Kentler üzerinde.

Georg TRAKL

*****************

Georg TRAKL Kimdir ?

Dışavurumculuk akımının temsilcisi Alman kökenli Avusturyalı şair ve oyun yazarı Georg Trakl, 3 Şubat 1887'de Salzburg'da (Avusturya) doğdu, 3 Kasım 1914'te Krakov' da (Polonya) yaşamını yitirdi. Viyana Üniversitesi'nde eczacılık öğrenimi gördü. 1912'de Avusturya-Macaristan ordusunda askeri eczacı olarak çalışmaya başladı. Alkol ve uyuşturucu bağımlısıydı, cephede savaşın dehşetini yaşadı. Başarısız bir intihar girişimi sonrası gözetim altında tutulduğu hastanede aşırı dozda uyuşturucu alarak bu dünyayı bize bırakıp gitti. Georg Trakl başlangıçta Hölderlin ve Fransız simgeci şairlerden Rimbaud ve Baudelarie etkisinde kalmış, ancak zamanla kendine özgü içinde acımasız bir yalnızlık, derin bir hüzün barındıran açlık, savaştan nefret, kötülük, suç, çürüme ve ölüm izleklerini barındıran dışavurumcu bir şiir oluşturmuştur.

Yapıtları

Gedichte (Şiirler,1913)

Sebastian im Traum (Sebastian Düşler İçinde, 1915)

Der Herbst des Einsamen (Yalnızların Sonbaharı, 1920)

Gesang des Abgeschiedenen (Ayrılanların Şarkısı, 1933)

Türkçe'de Georg TRAKL

Akşamları Kalbim, Çeviri: Ahmet Necdet- Gertrude Durusoy, Broy Yayınları, İstanbul, 1991

Bütün Şiirlerinden Seçmeler, Çeviri: Ahmet Cemal, Kavram Yayınları, İstanbul, 1995

EĞER

Eğer, bütün etrafındakiler panik içine düştüğü

ve bunun sebebini senden bildikleri zaman

sen başını dik tutabilir ve sağduyunu kaybetmezsen;

Eğer sana kimse güvenmezken sen kendine güvenir

ve onların güvenmemesini de haklı görebilirsen;

Eğer beklemesini bilir ve beklemekten de yorulmazsan

veya hakkında yalan söylenir de sen yalanla iş görmezsen,

ya da senden nefret edilir de kendini nefrete kaptırmazsan,

bütün bunlarla beraber ne çok iyi ne de çok akıllı görünmezsen;

Eğer hayal edebilir de hayallerine esir olmazsan,

Eğer düşünebilip de düşüncelerini amaç edinebilirsen,

Eğer zafer ve yenilgi ile karşılaşır

ve bu iki hokkabaza aynı şekilde davranabilirsen;

Eğer ağzından çıkan bir gerçeğin bazı alçaklar tarafından

ahmaklara tuzak kurmak için eğilip bükülmesine katlanabilirsen,

ya da ömrünü verdiğin şeylerin bir gün başına yıkıldığını görür

ve eğilip yıpranmış aletlerle onları yeniden yapabilirsen;

Eğer bütün kazancını bir yığın yapabilir

ve yazı-tura oyununda hepsini tehlikeye atabilirsen;

ve kaybedip yeniden başlayabilir

ve kaybın hakkında bir kerecik olsun bir şey söylemezsen;

Eğer kalp, sinir ve kasların eskidikten çok sonra bile

işine yaramaya zorlayabilirsen

ve kendinde 'dayan' diyen bir iradeden

başka bir güç kalmadığı zaman dayanabilirsen;

Eğer kalabalıklarda konuşup onurunu koruyabilirsen,

ya da krallarla gezip karakterini kaybetmezsen;

Eğer ne düşmanların ne de sevgili dostların seni incitmezse;

Eğer aşırıya kaçmadan tüm insanları sevebilirsen;

Eğer bir daha dönmeyecek olan dakikayı,

altmış saniyede koşarak doldurabilirsen;

Yeryüzü ve üstündekiler senindir

Ve dahası

sen bir İNSAN olursun oğlum...

Joseph Rudyard Kipling

******

Joseph Rudyard Kipling Kimdir?

Joseph Rudyard Kipling (d. 30 Kasım 1865 Bombay, Hindistan – ö.17 Ocak 1936 Londra), İngiliz şair, roman ve hikaye yazarı.

Altı yaşına geldiği zaman, Hindistan’ın ikliminin İngiliz çocuklarının sağlığına iyi gelmeyeceğini düşünen anne ve babası onu İngiltere’de yaşayan bir ailenin yanına gönderdi.

Küçük Kipling'in bu ailenin yanında geçirdiği altı yıl, bedensel ve zihinsel baskılarla doluydu. Sonunda gerçek anne ve babası onu bu eziyetli yaşamdan kurtarıp, Devon'daki bir yatılı okula gönderdi.

İlk tahsilini İngiltere'de yaptıktan sonra Hindistan'a döndü. Lahor'da gazeteciliğe başlayıp, genç yaşta yazıları ile kendini kabul ettirdi. 1889'da İngiltere'ye dönüp Londra'ya yerleşti. İngiliz dilini ustalıkla kullanması, Hindistan'daki hayatı yazılarında konu alması, romantizmle, realizmi birleştirmeyi başarması ona 1907 yılındaki Nobel Edebiyat Ödülünü kazandırdı. İki kez şövalyelik ödülüne layık görüldüğü halde kabul etmedi.

Kipling çocuklar için birçok kitap yazdı. Tüm yazılarında hayata ve insanlara duyduğu bağlılık ve hayranlığı hissettirmeyi bildi. Yarattığı tiplemeler ve öyküler sayesinde, insan yaşamının en derin öğelerini bir portre gibi betimlemeyi başardı.

'Cengel Kitabı' ilk kez 1894 yılında yayımlandı. Bir yıl sonra da öykünün devamı geldi. Bu kitaplar Maugli'nin tiplemesini ve maceralarını günümüze değin en güzel şekilde taşıyan örnekler olarak kabul edilir.

Kitaplarındaki öğeler bu kadarla da bitmez. Hepsini sayılsa, tüm Walt Disney filmlerine yetecek kadar malzeme oluşturur. Fil Tomai, Ayı Balo, Kara Panter Bagera, Kaplan Sirhan ve Hint Faresi Riki-Tiki-Tavi unutulmaz tiplemelerinden birkaçıdır.

Etrafımızdaki insanların taşıdığı pek çok özelliği bu hayvan tiplemelerinde bulabiliriz. Ama hepsinin kendine özgü yanları olduğunu da gözardı edemeyiz. Bu kitaplardan alınacak en önemli ders ise şudur: Orman büyük, yavru ise küçüktür.

Yaşadığı devirde, doğunun eşsiz zenginliklerini tabiatın güzelliklerini ve hayvanlar alemini açık bir dille anlatmış, okuyucuyu büyük ustalıkla yazılarına bağlamıştır. Şiir ve romanlarının yanında zamanın en usta hikayecisi olarak tanınan Kipling, küçük hikaye sanatını çok iyi biliyordu. Hayatını yazı yazmakla geçiren İngiliz hikayecisi 1936 yılında Londra'da öldü.

Eserleri

* Cengel Kitabı

* Dilek Evi

* Korkusuz Kaptanlar (Captains Courageous)

* Kim, Küçük Çocuklar İçin Hikayeler, Hayatın Zorlukları (Life's Handicap)

* Günlük İşler (The Day's Work)

* Gezi Mektupları (Letters of Travel)

* Orman Çocuğu

* Öylesine Hikayeler

* Sonlar ve Başlangıçlar (Limits and Renewals)

* Sönen Işık

Şehir

Bir başka ülkeye, bir başka denize giderim, dedin

bundan daha iyi bir başka şehir bulunur elbet.

Her çabam kaderin olumsuz bir yargısıyla karşı karşıya;

-bir ceset gibi- gömülü kalbim.

Aklım daha ne kadar kalacak bu çorak ülkede?

Yüzümü nereye çevirsem, nereye baksam,

kara yıkıntılarını görüyorum ömrümün,

boşuna bunca yıl tükettiğim bu ülkede.

Yeni bir ülke bulamazsın, başka bir deniz bulamazsın.

Bu şehir arkandan gelecektir.

Sen gene aynı sokaklarda dolaşacaksın,

aynı mahallede kocayacaksın;

aynı evlerde kır düşecek saçlarına.

Dönüp dolaşıp bu şehre geleceksin sonunda.

Başka bir şey umma-

Ömrünü nasıl tükettiysen burada, bu köşecikte,

öyle tükettin demektir bütün yeryüzünde de.

Çeviren: Cevat Çapan

Constantino Kavafis

***

Constantino Kavafis Kimdir?

Yunan şiir geleneğinin dışında kendine özgü bir şiir yaratan Yunanlı şair Konstantinos Kavafis 17 Nisan 1863'te İskenderiye'de doğdu, 29 Nisan 1933'te yine aynı kentte öldü. Tam adı Konstantinos Pétrou Kaváfis'tir. İstanbul'dan İskenderiye'ye göç eden bir Rum ailesinin dokuzuncu çocuğudur. Kavafis çocukluğunda bir süre ailesiyle birlikte İngiltere'de Londra'da kaldıktan sonra yeniden Mısır'a dönmüş, İstanbul'a, Paris'e, Londra'ya ve Atina'ya yaptığı kısa yolculuklar dışında yaşamının tamamını İskenderiye'de sürdürmüştür. İskenderiye'ye döndükten sonra Su İşleri Bakanlığı'nda uzun yıllar kâtiplik yapmış, İskenderiye Borsası'nda simsar olarak çalışmıştır. Ömrünün son yıllarında gırtlak kanserine yakalanan Kavafis yalnızlık içinde ölmüştür. İlk şiirleri 1903'te Yunanistan'da yayımlandı. Bir yıl sonra 14 şiirden oluşan ilk kitabını çıkardı. 1907'de Nea Zoe adlı edebiyat dergisinin çevresinde toplanan genç sanatçılarla ilişki kurdu. 1910'da birinci kitabını 12 şiir ekleyerek yeniden yayımladı. 1911'den ölümüne dek şiirlerini dergilerde yayımlayan Kavafis'in 154 şiiri toplu olarak 1935'te yayımlanabildi. Bütün şiirleri 1963'te gün yüzü görebildi. En önemli şiirlerini 40 yaşından sonra yayımladığı için kendisini "yaşlılığın şairi" olarak nitelendirmiştir.

Kavafis Hıristiyanlığa, milliyetçiliğe ve heteroseksüelliğe ilişkin geleneksel değerleri reddetmiş, şiirlerinde Roma, Bizans ve Helenistik dönem tarihlerinden yol çıkarak yarattığı dramatik atmosfer içinde güncel olanı lirik bir dille ele almıştır. Kullandığı dil, klasik kurallara bağlı kalınarak geliştirilmiş gösterişli ve incelikli Katharevusa ile halkın konuştuğu Demotikos'un özgün bir karışımıdır. Tarihsel olarak nitelendirilen şiirlerinde kendi özgün kişiliğini başka başka karakterlerin ağzından konuşturarak ince alaycılığa denk düşen dramatik bir anlatımı oluşturmuştur. Düzyazının sınırında duran şiirlerinde içtenlik ve gerçekçilik egemendir, şiirin bütünü tek bir imge olarak yer alır.

Yapıtları

Türkçe'de Kavafis