Jump to content

21. Yüzyılın Yeni Tiyatro Poetikası Azerbaycan`dan!


pithc

Önerilen Mesajlar

Sevgili tiyatro sanatına gönül veren dostlar!

 

Size bugün Azerbaycan tiyatrosunda farklı çalışmalar yapan bir kurum ve onun sanatsal duruşundan bahsedeceğim genel hatları ile.. İlginizi çekeceğine inanıyorum! AZERBAYCAN "YUĞ" DEVLET TİYATROSU her ne kadar devlet tiyatrosu olsa da tamamen serbest-laboratuar-deneysel çalışan bir tiyatro kurumudur. YUĞ sözünün definitsiyasını-anlamını araştırırsanız göreceksiniz ki çok önemli bir tiyatro-sahneleme-oyun-anma formasının açılımını göreceksiniz..

 

"YUĞ tiyatrosu`nun Poetikasını ( PSİKOSOF TİYATRO POETİKASI ) kısaca açıklamak gerekirse: Ruhun hikmeti ile serbest yaradıcılığını Kwant psikolojisi (Kuantum fizik anlayışının düşünce alanında bedenlenmiş hali) ve Türk Milli Sanat düşüncesinde gelişdiren "Psikosof" tiyatro poetikası..." Kuantum düşünce tekniği ile ilintili bir durum ama bir teknikden çok psikoloji bilimi ile ilgili bir sahne süreci.. sahnede var olma anı ile ilgili.. Çok kuramsal alana girmek istemiyorum..

 

İlginizi çekerse "Kuantum düşünce tekniği"ni daha derinden araştırın.. Günlük hayatınızda sık sık karşılaşacağınız bir olgudur! Farkındalık için söylüyorum sadece.. Hem ışık.. hem cisim.. hemde ikisi.. Ve daha geniş açıklama.. Bunun için de El Farabi, El Gazali, Jan Deluse, Fuko, Anton Arto, S. Freud, C. G. Yung, Aristo, K.S. stanislavski, Mevlana, Yunus Emre, Kur`an Fıkıh ilmi, Kur`anın okunuş avazı.... ve.. Çok geniş bir sahadır bizim Psikosof Tiyatro Poetikası.. Burada kısaca değinme ile anlatılacak kadar değil.. Tiyatro sanatını da derinden bilmek gerekir..

 

Madde boyutundan enerji boyutuna değişim ve her şeyin bir enerji olduğu, geçmişin bugünün ve geleceğin "şu an" da yaşanır olduğu açılımına kadar bizi götüren bu düşünce yapısı pozitivist ve varoluşçuluğun hakim olduğu bizim ülkemizdeki bilim anlayışında özellikle geçmişte çokta yer bulmamıştır (eğitim anlayışında demek istiyorum) ama Türk tasavvufçuluğu bu düşünce yapısını yüzyıllar öncesinde fiili hayata geçirmiştir. Bu yazıda tiyatromuzda bu girift yapıyı nasıl hayata geçiriyoruza dokunmaya çalışacığım. Bu yazıyı anlarsanız bizim çalışmalarımızın derinliğini kısmen yakalamış sayılacaksınız...

 

"..Kuantum fizik anlayışının düşünce alanında bedenlenmiş hali.." ile bizim üstadımız Prof. Dr. Vaqif İbrahimoğlu 30 yıldır meşquldür! O bir tiyatro adamı.. Rejisör, aktör. Pedaqok! Yeni sahne tekniği arayışlarına girdiğinde milli düşünce konsepsiyasının çağdaş bilimin kabul ettikleri ile karşılaştırması sırasında bizim Türk İslam düşüncesinde zaten yer alan-var olan bir durumun ad-şekil değiştirerek yeniden biçimlendirilerek sunulmuş olduğunu görmüş.. Bu sistemin adına da kimilerinin "kuantum fizik anlayışının düşünce alanında bedenlenmiş hali" dediğine tam karşılığı sayılmasada PSİKOSOF TİYATRO POETİKASI adı vererek tiyatro mekanındaki tezahürünü uygulamaya başladı. Tabii ki biz laboratuar-deneysel sistemi ile hareket ediyoruz.. Burada da tiyatro ictimayeti tam kabul etmiş değil... Arayış ve denemelerimiz devam ediyor ama son 5 yıldır artık kesin metod ve sistemliliğimizi belirledik. Küçük değişimler ve denemeler devam ediyor!

 

".. madde boyutundan enerji boyutuna değişim ve her şeyin bir enerji olduğu, geçmişin bugünün ve geleceğin "şu an" da yaşanır olduğu açılımına kadar bizi götüren bu düşünce yapısı pozitivist ve varoluşçuluğun hakim olduğu bizim ülkemizdeki bilim anlayışında özellikle geçmişte çokta yer bulmamıştır.." derken bunun bizim içinde geçerli olduğunu vurgulamış olayım ama bu demek değil ki biz arayış ve belirlediğimiz biçimimizden el çekeceğiz.. Belirttiğimiz gibi "Türk tasavvufçuluğu bu düşünce yapısını yüzyıllar öncesinde fiili hayata geçirmiştir."..Bu gerçeklikden yol alarak adını çektiğim Türk İslam düşünürlerimizle tiyatromuzda bu grift yapıyı özel metin, özel sahne mekanı, özel müzik-ışık... sahnede var olma biçimimiz.. "14 temel psikofiziki emel" dediğimiz oyunculuk tekniği ile yoğurduk ve uygulamada sancılara rağmen devam ediyoruz!.. Anlatmak kadar oyunlarımızı seyretmek daha çok şeyi söyler.. Ama burda da bizim oyunlarımızı ilk seyredenler stereotip oyun izleme anlayışı ile salondaki yerlerini aldıkları için ilk beklentilerini göremeyince anlama ve kavramada zorlanıyorlar, sadece gözlerine hitap eden neleri ise görmedikleri için formal olanı alıp derinliğe inemedikleri için biraz şaşkınlığa uğruyorlar! Haliyle anlamadıkları için tiyatromuzu ve sistemizi kabul etmede çekimser kalıyorlar.. Bizim seyircimizin özellikle belli bir entellektuel bilgi birikime ihtiyacı var.. Oyunu 3-4 defa izleyenden sonra paradigmadan gelen prosesi görüyorlar tabii ki.. İnsan içindeki-kriptosundakine benzer olanı görünce irkiliyor ve ona telkin yöntemi ile gönderdiğimiz informasyonu yakalayınca şaşırıp kalıyorlar hali ile.. Okuduğunuz bir kitabı ilk okuduğunuz zamanlardaa o anki ruh haliniz nedeni ile beğenmiş yada beğenmemiş-anlamış yada anlamamış vs.. olabilirsiniz ama daha uygun bir zamanda açık beyinle konuya tekrar döndüğünüzde sizin için daha anlaşılır olduğu durumlar olmuşdur!

 

Tiyatromuzda seyirci sayısı 60 kişi ile sınırlıdır.. Geniş sahne mekanında oyunlarımızı sahnelemiyoruz.. Özel sahne mekanımız oluyor her oyunda.. Bazen seyirci ortada.. bazen biz ortada.. Bazen 3 tarafda- iki taraf.. dairevi..üç köşe.. değişik mekan formaları her oyunda.. Seyirci oyunun dışında değil hiçbir zaman.. Oyuncu da rol yapmıyor, rolu taşıyor sadece.. Oyuncu kendi ustalığını gösteriyor.. Yunus Emre`nin dergah anlayışında olduğu gibi de diyebiliriz.. Yani, Şeriat-Tarikat-Marifet-Hakikat! Tasavvufi yaklaşımlar gibi gözüksede.. Tiaytro sanatı yaptığımız özellikle vurgulanıyor yaptıklarımızla! Vs..

 

Tiyatromuz geleneksel biçimle yenilik arayışlarının denendiği-yoğrulduğu bir formayı benimsemiş durumdadır! 21. y.y.da yeni bir tiyatro metodu-biçimi olarak sunulmuşdur Uluslarası Tiyatro Araştırmaları Merkezine!. Artık ilgili tiyatro kuramcıları bu metodumuzu tartışıyorlar! Kabul edip etmemeleri hiç de önemli değil.. Biz istediğimizi yapıyoruz.. Herkes bizim gibi yapsın demiyoruz.. tam tersine herkesin istediğini yapmasını savunuyoruz.. Zamanla herkes kendi seyircisini yetiştirmiş olacak!

 

Geçtiğimz yıllar içinde Moskava Çekov tiyatro festivaline katılan Pof. Dr Vaqif İbrahimoğlu 1 ay süren tiyatro bilimcilerinin toplantı-seninerlerinde sistemini açmış ve büyük ilgi uyandırmıştır. Japon Suzuki tiyatrosu, Rus tiyatro adamları, Alman, İngiliz, Eston, Fransız tiyatrolarının önemli ismleri Psikosof tiyatro poetikasını yakın takibe almışlar ve yüzyılımızın yeni bir tiyatro poetikası olduğunu kbul etmişlerdir! Ama bunu yapan küçük bir ülkeden çıkan bir Türk ve Müslüman olduğu için belki de konu ile ilgili çalışmalarını-değerlendirmelerini dünya tiyatro ictimaiyetine tanıtmada hasislik yaptıklarını söylemede hiç de haksızlık yapıyor olmuyorum..

 

Kendi aramızdaki yazışmalarda metodun önemini kabul ettiklerini kabul ediyorlar elbette.. 2005 yılında Estonya`da Vaqif İbrahimoğlu Boccaio`nn ünlü eseri "Dekameron"`u sahnelemiş ve görülen ilgi üzerine 2007 Ağustosunda yine tiyatromuzun genç rejisörü Gümrah Ömer Azerbaycan oyun yazarı Kemal Abdulla`nın "Kim demiş Simurg Kuşu Var İmiş" adlı eserini sahnelemiş ve Eston tiyatrosunun en önemli eserine çevrilmişdir. Sırada.. bu yıl Gürcüstan, Fransa, Hollanda, Türkiye tiyatrolarında yeni anlaşmalar gereği oyunların sahnelenme süreci başlamışdır. Yuğ tiyatrosunda yetişen 8 genç rejisör artık Azerbaycan tiyatrosunda farklı reji anlayışları ile yeni oyunlarını sahnelemeye başladılar! Bende bu sistemi çocuk tiyatrosu ve eğitimde tiyatro çalışmalarında da uygulamaya başladım.

 

Sonuçlar her aman tartışmaya açık olacaktır elbette.. Sistem ile ilgili ilgilenlerin katılabileceği özel seminer-vorkshop- stüdyo çalışmalarının programları hazırlık aşamasındadır!

 

Sizlere bugünlük sadece YUĞ tiyatrosu ve sistemi hakkında genel bilgi vermiş oldum.. Sorularınız ışığında yazlarımızın davamı olacaktır!

 

İlginize teşekkür ederim!

 

Alkışınız bol Olsun!

 

Sevgiyle kalın!

 

Rasim AŞIN

 

* Azerbaycan YUĞ Devlet Tiyatrosu Rejisörü

 

* İGRA Çocuk Tiyatrosu Rehberi

 

* Bakü Slavyan Ünv. Öğretim Görevlisi

 

* Azerbaycan Diller Ünv. Öğretim Görevlisi

 

* T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Bakü Türk Anadolu Lisesi - İlköğretim Okulu "Yaratıcı Drama" Eğitmeni

 

Rasim AŞIN

Yorum bağlantısı
Diğer sitelerde paylaş

Tiyatrodaşlar Merhaba!

Bakü de 10 -19 ekim 2008 tarihleri arasında Avrupa Birliği desteğı ile Türkiye, Azerbaycan, Gürcüstan, Almanya, Hollanda, Fransa' dan Üniversitede Tiyatro eğitimi alan 20-25 yaş arası gençlerin katılabileceği tiyatromuzun sistemi olan PSiKOSOF TİYATRO POETiKASI konulu 8-9 sürecek bir seminer olacak.. Sonda da bir performans oyun sahnelenecek.. Sizde oralarda tiyatro ile meşgul olan Türkçe-Ingilizce konuşabilen Türk, Almanya, Fransa, Hollanda vatandaşı 4 (2 bay 2 bayan) tiyatro sanatçılığını meslek edinecek-yada edinmiş dinamik gençleri, Gidiş-geliş ucak, yemek, yatma ve dekor-kostum masraflarının proje koordinatölüğünce karşılanacağı seminere için bizimle proje başlama tarihi olan 5 Nısan 2008'e kadar mail vasıtası ile tanışmalarını sağlayabilirsen seviniriz!

 

 

Herkese selam olsun!

ŞimdidenTeşekkür ederim!

 

Kordinatör Rejisör : Rasim AŞIN

Azerbaycan YUG Devlet tiyatrosu Rejisoru

Bakü slavyan Ünıversitesi Öğretim Görevlisi

0099450 314 39 78

[email protected] www.yugteatr.org

Yorum bağlantısı
Diğer sitelerde paylaş

Sohbete katıl

Şimdi mesaj yollayabilir ve daha sonra kayıt olabilirsiniz. Hesabınız varsa, şimdi giriş yaparak hesabınızla gönderebilirsiniz.

Misafir
Bu konuyu yanıtla...

×   Farklı formatta bir yazı yapıştırdınız.   Lütfen formatı silmek için buraya tıklayınız

  Only 75 emoji are allowed.

×   Bağlantınız otomatik olarak gömülü hale getirilmiştir..   Bunun yerine bağlantı şeklinde gösterilsin mi?

×   Önceki içeriğiniz geri yüklendi.   Düzenleyiciyi temizle

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

×
×
  • Yeni Oluştur...