Rıfat Ilgaz

RIFAT ILGAZ

http://www.istegenc.com.tr/content/images/content_2003/2003_aralik/kitap/rifat.gif

Önce şiirde sevdim kavgayı

Özgürlüğü kelime kelime şiirde...

1911 yılında Kastamonu’nun Cide ilçesinde doğdu.7 Temmuz 1993 tarihinde öldü.Rıfat Ilgaz 1940’ların toplumcu-gerçekçi şairlerindendir. 1911 yılında Cide’de doğdu. Şiir yazmaya ortaokul öğrencilik yıllarında başladı. İlk şiiri 27.07.1927 ‘de,günlük Nazikter gazetesinde yayınlandı. Açıkgöz(Kastamonu), Güzel İnebolu ve Güzel Tosya

gazetelerinde şiirleri ve yazıları yayınlanmaya başladı. Lise yıllarında babasının ölümü sebebiyle buradan ayrıldı. Yatılı olarak Kastamonu Muallim Mektebi’nde öğrenim gördü. 1930 yılında mezun oldu.

Altı yıl süreyle Gerede, Akçakoca, Hendek ile Düzce arasında Gümüşova’da ilkokul öğretmenliği yaptı. Ankara Gazi Eğitim Enstitüsünü 1938 ‘de bitirdi ve Adapazarı Ortaokulu Türkçe

Öğretmenliğine atandı. 1939’da İstanbul Karagümrük Ortaokulu’nda Türkçe Öğretmenliğine başlayan Ilgaz’ın,yazı ve şiirleri dergilerde yayınlanmağa başladı. 1940 ‘da Çığır, Oluş, Ulus, Güneş, Yücel, Varlık, Hamle ve Yeni İnsanlık dergilerinde şiirleri çıktı ve aynı yıl Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’ne girdi. Ömer Faruk Toprak ile 9 Eylül 1042’de Yürüyüş Dergisi’ni çıkardılar. Bu dergide Orhan Kemal, Sait Faik, Cahit Irgat, A.Kadir, Nazım Hikmet (İbrahim Sabri) ile birlikte çalıştılar. 1943’te ilk kitabı "Yarenlik"i yayınladı. Şiirleri olağanüstü bir ilgi gördü. Ocak 1944’de "Sınıf" adlı şiir kitabı çıktı. Sıkıyönetim kararı ile toplatıldı. 1945’te Gün Dergisi çıktı. Bu dergide yazıları yayınlandı. Aziz Nesin’in Cumartesi Dergisine ortak oldu. Seçici kurulda çalıştı. 1946’da Esat Adil, Sabahattin Ali ve Aziz Nesin ile birlikte Gerçek Gazetesini çıkardılar. 1946 Ekim ayında Yığın Dergisi’ni Esat Adil ve Adil Yağcı

ile birlikte çıkardılar. Öğretmenliğe yeniden döndükten sonra Boğazlayan-Yozgat’a tayini çıktı. Hastalığı nedeniyle Validebağ Sanatoryumunda yattı. Şubat 1947’de Sabahattin Ali, Aziz Nesin ve Mim Uykusuz’un çıkardığı Marko Paşa kadrosuna girdi. Sık sık kapatılan bu derginin daha sonraları sorumlu müdürlüğünü üstlendi. Malum Paşa, Merhum Paşa, Hür Marko Paşa gibi dergilerin adı sık sık değişiyordu. 1950’li yıllarda Ilgaz, gazetecilik yapmaya başladı. Sakıncalı olduğundan gazeteler ve dergiler imzalarına pek yer vermediler.

1952-1960’da Tan Gazetesi’nde dizgici-musahhih ve röportaj yazarı olarak çalıştı. Turhan ve İlhan Selçuk’un çıkardığı Dolmuş Dergisi’ne "Stepne" takma adıyla yazılar yazdı. Hababam Sınıfı, Pijamalar(Bizim Koğuş), Don Kişot İstanbul’da bu dergide dizi olarak yayınlandı.Hababam Sınıfı’nı da isminin sakıncalı olması nedeniyle "Stepne" (Yedek Lastik) takma adıyla yazdı. Ocak 1953’te Devam adlı şiir kitabını çıkardı ve bu kitap da toplatıldı. Rıfat Ilgaz Demokrat İzmir, Akbaba, Vatan, Yeni Gün, Yeni Ulus gibi yayın organlarında ve

kimi edebiyat dergilerinde yazı yazdı. Sınıf Yayınları’nı kurdu ve kendi kitaplarını yayınlayabildi. 1970’te Basın Şeref Kartı’nı aldı. 1974’te emekli oldu. Doğum yeri olan Cide’ye yerleşti. 12 Eylül 1980 döneminde gözaltına alındı. 70 yaşında gerekçesiz sorguya çekildi ve gözaltında kaldı. Tutukluluğu sona erince İstanbul’da oğlu Aydın Ilgaz ile birlikte ölümüne kadar yaşamağa başladı. Bu olaylar "Kırk Yıl Önce Kırk Yıl Sonra" adlı kitabında anlatılır. Onu hepimiz Hababam Sınıfı’nın yazarı olarak bildik. Altmış kitabı olmasına rağmen onun şairliğini, romancılığını ve öykü yazarlığını unutmamamız gerekir. Rıfat Ilgaz 7 Temmuz 1993 günü öldü.

ESERLERİ

Şiir:

Yarenlik (1943), Sınıf (1944), Yaşadıkça (1948), Devam (1953), Üsküdar'da Sabah Oldu (1954), Soluk Soluğa (1962), Karakılçık (1969), Uzak Değil (1971), Güvercinim Uyur mu? (1974), Kulağımız Kirişte (1983), Bütün Şiirleri (1983), Ocak Katırı Alagöz (1987).

Hikaye:

Radarın Anahtarı (1957), Don Kişot İstanbul'da (1957), Kesmeli Bunları (1962), Nerde O Eski Usturalar (1962), Saksağanın Kuyruğu (1962), Şevket Ustanın Kedisi (1965), Geçmişe Mazi (1965), Garibin Horozu (1969), Altın Ekicisi (1972), Palavra (1972), Tuh Sana (1972), Hababam Sınıfı Baskında (1972), Hababam Sınıfı Uyanıyor (1972), Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı (1975), Rüşvetin Alamancası (1982), Çalış Osman Çiftlik Senin (1983), Sosyal Kadınlar Partisi (1983).

Roman:

Hababam Sınıfı (1957), Bizim Koğuş (1959), Karadenizin Kıyıcığında (1969), Meşrutiyet Kıraathanesi (1974), Karartma Geceleri (1974), Sarı Yazma (1976), Yıldız Karayel (1981), Hababam Sınıfı İcraatın İçinde (1987).

Oyun:

Hababam Sınıfı (1967), Karadenizin Kıyıcığında (1965), Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı (1971), Hababam Sınıfı Uyanıyor (1972), Hababam Sınıfı Baskında (1972).

Anı:

Yokuş Yukarı (1982), Kırk Yıl Önce, Kırk Yıl Sonra (1986).Dördüncü Bölük (1992): Damian Croft tarafından İngilizce'ye çevrildi, Milet Publishing tarafından yayınlandı.

Fıkra:

Nerde Kalmıştık (1984), Cart Curt (1984).

GİDİŞİNİ ANLATIYORUM

sen gidiyorsun ya işine yetişmek için

saçlarını, gözlerini, ellerini

neyin varsa toplayıp gidiyorsun ya

her seferinde bir şey unutuyorsun sıcak

termometrede yükselen çizgi

kimbilir nerelerde soğuyorsun

senin gözbebeklerin var ya kadın kadın gülen

insan insan bakan gözbebeklerin

beni tutsa tutsa gözlerin tutar ayakta

beni yıksa yıksa gözlerin yerle bir eder

ne gelirse onlardan gelir bana

çalışma gücü yaşama direnci

mutluluk gibi kazanılması zor

mutluluk gibi yitirilmesi kolay

bir açarsın ki mutluyum

bir kaparsın ki herşey elimden gitmiş

R.I.

GÜVERCİNİM UYUR MU?

"Güvercinim uyurmu?

Çağırsam uyanır mı?"

Sömürgen cami güvercinleri sizin olsun

O doyumsuz lapacı güvercinler

Kurşun buğusu güvercinleri severim ben

Kanat uçları çelik yeşili

Kuş dediğin piyerlotisiz yaşamalı

Adaksız avlusuz şadırvansız

Buluttan süzmeli suyunu

Kuşçular çarşısında tüy dökmemeli

Benim güvercinim tunç gagalı

Kimlerin bakışı kardeşçedir

Kimlerin bakışı düşmanca

Kendisi hangi kavganın güvercinidir bilir

Tüneyip acımanın saçaklarına

Miskin sevilerle bitlenmez

Kanadından çok pençesine güvenir

Barış taklaları süzülmeler

Gagalarda zeytin dalı

Perendeler maviliklerde

Tüm gösteriler resimlerde kalmalı

Güvercin dediğin uyanık olmalı

Tüyler duman duman öfkeden

Yanıp tutuyşmalı gözbebekleri

Sevgiden tıpır tıpır bir yürek

Özgürlüğünce dövüşken

R.I.

KÖRÜZ BİZ

Ne varsa otu ot çiçeği çiçek yapan

Tan yerinden söken umut ışığı

Sizin olsun çekik gözlü kardeşlerim

Aydınlıklar sizin olsun körüz biz

Bakmayın gözlerimizde yansıyan yıldızlara

Göremeyiz ateş böceklerini biz körüz

Çakıp sönen deniz fenerlerini uzak kıyılarda

Bir bulut ne zamandır üstümüzde

Yurt genişliğinde bir bulut kurşun ağırlığında

Nilüferler sularımızda açar mevsimsiz

Dolanır ayaklarımıza boğum boğum

Yapraklarında iri leş sinekleri uçuşa hazır

Göz göz oyulmuş gözlerimiz biz körüz

Göz çukurlarımızda radarlar fırıl fırıl döner

Körüz el yordamıyla yaşıyoruz bu yüzden

Yeni körler peydahlarız uyur uyanır

Ayak altında eziledursun karınca sürüleri

Ezenlerle bir olmuş yaşıyoruz ne güzel

Çizme onlardan içindeki ayak bizden ne iyi

Körüz biz kör uçuşlara açmışız toprağımızı

Ha düştü ha düşecek çelik gagalardan

Mantar mantar açılan tohumlar sıcakta

Gözlerimizi bir pula satıp geçmişiz bir yana

Ölmesini bilenlere yüz çevirmemiz bundan

Körüz gözbebeklerimize mil çekilmiş mil

Acımasız bir namlu şakağımızda soğuk

Tetikte kendi parmağımız yabancının değil

R.I.

Elim birine değsin,ısıtayım üşüdüyse

Boşa gitmesin son sıcaklığım!..

Rıfat Ilgaz

TÜRKÇESİZ

Annenden öğrendiğinle yetinme

Çocuğum,Türkçe’ni geliştir.

Dilimiz öylesine güzel ki

Durgun göllerimizce duru,

Akar sularımızca coşkulu...

Ne var ki çocuğum,

Güzellik de bakım ister

Önce türkülerimizi öğren,

Seni büyüten ninnilerimizi belle,

Gidenlere yakılan ağıtları...

Her sözün en güzeli Türkçe’mizde,

Diline takılanları ayıkla,

Yabancı sözcükleri at

Bak, devrim,ne güzel

Barış,ne güzel

Dayanışma, özgürlük...

Hele bağımsızlık

En güzeli,sevgi

Sev Türkçe’ni, çocuğum,

Dilini sevenleri sev

:::::::::::::::::::::::::::::::

http://img124.imageshack.us/img124/5969/rifatilgazelimelinedegskc3.jpg

ellerine saglık felii...

--------------------

Filmografi

http://rifatilgaz.net/images/karart.jpg

Karartma Geceleri (1990)

Yönetmen: Yusuf Kurcenli

Senaryo: Rıfat Ilgaz (Kitap)

Yapım: 1990, Türkiye, 105 dk.Oyuncular: Tarik Akan, Bulent Bilgic, Nurseli Idiz

http://beyazperde.mynet.com/images/film/2392-gue.jpg

Hababam Sınıfı Güle Güle (1981)

Tür: Komedi/Dram

Yönetmen: Ertem Eğilmez

Senaryo: Rıfat Ilgaz (Kitap)

Yapım: 1981, Türkiye, 78 dk.

Oyuncular: İlyas Salman, Adile Naşit, Mehmet Ali Erbil, Ayşen Gruda, Şevket Altuğ, Yaprak Özdemiroğlu, Savaş Dinçel, Fulya Özcan, Hüseyin Kutman, Osman Cavcı, Özden Özgürdal

http://beyazperde.mynet.com/images/film/2391-dok.jpg

Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor (1978)

Tür: Komedi/Dram

Yönetmen: Kartal Tibet

Senaryo: Rıfat Ilgaz (Kitap)

Yapım: 1978, Türkiye, 85 dk.

Oyuncular: Münir Özkul, Şener Şen, Adile Naşit, Sevket Altuğ, Ahmet Arıman, İlyas Salman, Muharrem Gürses, Aciz Cem Gürdap, Perran Kutman, Sevda Aktolga

http://beyazperde.mynet.com/images/film/2390-hat.jpg

Hababam Sınıfı Tatilde (1977)

Tür: Komedi/Dram

Yönetmen: Ertem Eğilmez

Senaryo: Rıfat Ilgaz (Kitap)

Müzik: Melih Kibar

Yapım: 1977, Türkiye

Oyuncular: Münir Özkul, Kemal Sunal, Halit Akçatepe, Feridun Şavlı, Adile Naşit, Şener Şen, Ahmet Arıman, Ergin Orbey, Filiz Bozkurt, Sevda Aktolga, Sevtap Erdemli, Ayşen Gruda

http://beyazperde.mynet.com/images/film/2393-habau.jpg

Hababam Sınıfı Uyanıyor (1976)

Tür: Komedi/Dram

Yönetmen: Ertem Eğilmez

Senaryo: Rıfat Ilgaz (Kitap)

Müzik: Melih Kibar

Yapım: 1976, Türkiye, 78 dk.

Oyuncular: Münir Özkul, Kemal Sunal, Halit Akçatepe, Şener Şen, Adile Naşit, Muharrem Gürses, Ergin Orbey, Ahmet Sezerel, Şevket Altuğ

http://beyazperde.mynet.com/images/film/2389-ha.jpg

Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı (1975)

Tür: Komedi/Dram

Yönetmen: Ertem Eğilmez

Senaryo: Rıfat Ilgaz (Kitap)

Müzik: Melih Kibar

Yapım: 1975, Türkiye

Oyuncular: Münir Özkul, Kemal Sunal, Halit Akçatepe, Tarık Akan, Şener Şen, Adile Naşit, Feridun Şavlı, Ergin Orbey, Muharrem Gürses, Semra Özdamar

http://beyazperde.mynet.com/images/film/2388-hsi.jpg

Hababam Sınıfı (1974)

Tür: Komedi/Dram

Yönetmen: Ertem Eğilmez

Senaryo: Rıfat Ilgaz (Kitap), Umur Bugay

Müzik: Melih Kibar

Yapım: 1975, Türkiye

Oyuncular: Münir Özkul, Kemal Sunal, Halit Akçatepe, Tarık Akan, Şener Şen, Adile Naşit, Feridun Şavlı, Ergin Orbey, Muharrem Gürses, Semra Özdamar, Ayşen Gruda, Cem Gürdap, Akil Öztuna

--------------------

Bilgilerin tümü Rıfat Ilgaz'ın kendi adını taşıyan internet sitesinden alınmıştır.

Rıfat Ilgaz

Karadenizin Kıyıcığında romanını okumuştum..ne çok sevmiştim..mekanı Cennet olsun büyük üstadın.