Gnostisizm / İrfaniye (Özet)

Gnostisizm, Hristiyanlığın ilk yüzyıllarında oluşan ve dogmalarına karşı gelişen çeşitli inançlar topluluğuna verilen isimdir. Bu düşünceler, Hristiyanlar tarafından beğenilmediği ve bir şekilde yok edildiği için oldukça nadir ve hatta onu destekleyenlerin aksine ona karşı çıkan söylemler yoluyla hakkında daha çok bilgi edindiğimiz birer öge. 1945 yılında, Mısır'da keşfedilen Gnostik metinlerdeki yaratılış hikâyesini özetleyecek olursak;

Gnostikler, gerçekliğin, insan aklının kavrayamayacağı, tek ve üstün bir yaratıcı olduğuna, bu yaratıcının da zamanla "Aeon"lar (gnositisizmde kutsal güç) yaratmaya başladığına inanırlar (Görselde Ain 13. Aeon, Malkuth (fiziksel vücut) 1. Aeon ve soldan sağa artacak şekilde).

Aeonlar temelde birer eştir ve bu üstün yaratıcının olduğu âlemde dişil ve eril olarak ikiye ayrılır. "Bilgelik Aeon'u" veya "Sophia" eril tarafı eksik (aseksüel) olarak üremeye karar verdiğinde sonucunda deforme olmuş, sapkın ve yozlaşmış bir yavrusu olur (Demiurge).

Bu özelliklerinden dolayı diğer Aeonlar tarafından sürülüp o âlemin dışına, tek başına bırakılır. Bunun sonucunda Demiurge kendi Aeonlarını, sonrasında da bizim gerçekliğimizi yaratmaya karar verir ve bir şekilde kendisinin "tek ve üstün yaratıcı" olanın o olduğuna o âlemdeki herkesi ikna edip ona tapınmaları için zorlar. Bu mite inanan gnostikler, bu varlığın eksik ve kötücül olduğundan dolayı dünyanın ızdırapla dolu, yarattığı her şeyin eksik ve kendisi gibi deforme olduğuna ve Eski Ahit'te bahsedilen yaratıcının o olduğuna inanırlar.

(Kaynak: David Brakke - The Gnostics: Myth, Ritual, and Diversity in Early Christianity; Aslan Pahari)