Tanrı adamları tarikatı

Rusya’da Danila Philipen Klüstizm (Tanrı adamları) tarikatını kurmuştur. Bu tarikatla, Şamanizm arasında büyük benzerlikler var. Ancak bu tarikatta transa geçme ve ekstatik coşkunluk daima kolektif bir nitelik taşır. Burada insanlar bir topluluk halinde bir çember oluştururlar, bu çemberin içinde bir veya birkaç kahin dansçıları ses ve soluğu ile canlandırır. Uyum, ayine katılmayan seyircilerin şarkısı ve el çırpmasıyla sağlanır. Dansçılar ise bıkıp, usanmadan kısa bir nakaratı tekrarlarlar. Ritm git-gide artar ve bu durum dansçıların kendinden geçmelerine sebep olur.

Ülkemizde de bazı tarikat ayinlerinde aynı şekilde çember oluşturularak “Hu, Allah” nakaratının tekrarlanması yukarıda anlatılan olayla benzerlik göstermektedir.

Bu tarikatta bir de çilecilik ve ekstaz coşkunluğu vardır. Çilecilik özellikle cinsel orucu gerektirir. Buna karşılık ekstatik coşkunluğun bazı durumlarda had safhaya vardığında her türlü cinsel sapıklıkları içerdiği anlaşılıyor. (yani tam anlamıyla bir rezaleti) Bu cümleden olarak bu ayinlerin İslam’daki tarikatların ayinlerine benzetmek yanlış olur.

Bu tarikata gidenler genellikle köylüler, cahil halk ve kadınlardır. Tarikat köylünün gerçeklerden kaçıp, daha saygın ve daha coşku verici bir yaşam arayışı ihtiyacını karşılar.

G. Lapassade