Mavi Gözlü İnsanların Ortak Atası Var

Göz renginin kahverengiden yeşile değişimi, irisdeki melanin miktarı ile açıklanabilir, ancak mavi gözlü bireylerin gözlerindeki melanin miktarında yalnızca küçük bir değişim vardır.

Yeni yapılan araştırmaya göre mavi gözlü insanlar tek bir ortak ataya sahipler. Kopenhag Üniversitesi’nden bir ekip 6-10,000 yıl önce gerçekleşen genetik bir mutasyonun izini sürüyor ve bu genetik mutasyon Dünya üzerinde yaşayan tüm mavi gözlü insanların mavi gözlere sahip olmasına neden oldu.

Genetik mutasyon nedir?

Hücresel ve Moleküler Tıp Departmanı’ndan Profesör Hans Eiberg, “Başlangıçta hepimizin kahverengi gözleri vardı” dedi. Ancak kromozomlarımızda OCA2 genini etkileyen, genetik bir mutasyon kahverengi göz oluşma kabiliyetini engelleyen bir anahtar yarattı. OCA2 geni, saçlarımıza, gözlerimize ve cildimize renk veren pigment olan melanin üretimiyle ilgili olan P proteini kodlar. Ancak, OCA2’ye bitişik genin içinde yer alan “anahtar”, geni tamamen kapatmaz aksine eylemini irisdeki melanin üretimini azaltmak için sınırlar ve etkili bir biçimde kahverengi gözleri maviye ‘seyreltir’. Bu nedenle anahtarın OCA2 üzerindeki etkisi çok özeldir. Eğer ki OCA2 geni tamamen yok edilir yada kapatılırsa, insanların saçlarında, gözlerinde veya ten renklerinde melanin olmazdı bu durum albinizm olarak bilinir.

Sınırlı genetik çeşitlilik

Göz renginin kahverengiden yeşile değişimi, irisdeki melanin miktarı ile açıklanabilir, ancak mavi gözlü bireylerin gözlerindeki melanin miktarında yalnızca küçük bir değişim vardır. Profesör Eiberg, bu bilgiye bakarak mavi gözlü bireylerin hepsinin aynı ataya bağlı olduğunu düşünebiliriz. Mavi gözlü bireylerin hepsi DNA ‘nın aynı noktasında bulunan aynı anahtarı miras almışlar dedi. Aksine kahverengi gözlü bireyler, melanin üretimini kontrol eden DNA alanlarında önemli bireysel farklılıklara sahiptirler. Profesör Eiberg ve ekibi, mitokondrial DNA’yı inceledi ve Ürdün, Danimarka ve Türkiye gibi farklı ülkelerdeki mavi gözlü bireylerin göz rengini karşılaştırdılar. Profesör Eiberg’in bulguları, OCA2 genini göz renginden sorumlu olarak ilk önce kullandığında, 1996’da başlayan on yıllık bir genetik araştırmanın sonuncusu.

Doğa genlerimizi karıştırıyor

Kahverengi gözlerin maviye dönüşmesi, ne olumlu ne de olumsuz bir mutasyonu temsil eder. Mavi gözlülük, saç rengi, kellik, çiller ve güzellik lekeleri gibi pek çok mutasyondan biridir ve bu da bir insanın hayatta kalma şansını ne arttırır ne azaltır. Profesör Eiberg’in dediği gibi, “bu sadece doğanın insan genomunu karıştırdığını, insan kromozomlarından yeni bir genetik kokteyl yarattığını ve farklı değişiklikleri denediğini gösteriyor” dedi.

sciencedaily

İlk mavi gözlü insan 7 bin yıl önce yaşadı

Bundan 7 bin yıl önce yaşamış olan ve kemikleri 2006 yılında bulunan bir erkeğin, bilinen ilk mavi gözlü insan olduğuna inanılıyor.

Nature dergisinde sonuçları paylaşılan bir araştırmada, bundan 7 bin önce yaşadığı düşünülen bir erkeğin dişinden alınan DNA örneği incelendi. Buna göre tam olarak ten rengi tespit edilemese de bu kişi Afrikalılara benzer şekilde koyu tenli ve günümüzün İskandinav ırkına benziyordu.

1,7 metre uzunluğunda, yaşı 30-35 civarında olduğu düşünülen bu kişinin avcı olduğunu düşünülüyor. Bu kişinin laktoz toleransına sahip olmaması, evcil hayvanlarla da neredeyse hiç temasa girmediğini gösteriyor.

2006'da İspanya'da bulunan kemiklerle ilgili bir diğer bulgu da Taş Devri'nde yaşamış olan bu kişinin, mavi gözlü olmasını sağlayan HERC2 gen mutasyonuna sahip olması. Bu da, Taş Devri'nden gelen bu kişinin Avrupa ırkından, özellikle de kuzey Avrupa'dan olduğu ihtimalini güçlendiriyor.

AA