Jorge Luis Borges Hayatı ve Şiirleri

Jorge Luis Borges - Hayatı

(1899-1986)

Arjantinli şair, hikâye ve deneme yazarı. İngiliz kökenli seçkin bir ailenin çocuğu olarak Buenos Aires'te doğdu. Babasının bir İngiliz okulunda öğretmen olması ve aile ortamının etkisiyle küçük yaşta İngilizce öğrendi ve çeviriler yaptı. Çocukluğundan beri kitap okumaya aşırı düşkün olan Borges, özellikle düşsel eserlere düşkündü. Bu düşkünlük yaratma ve yazma biçimini derinden etkilemiştir. 1914'te I. Dünya savaşı başladığı sırada Borges ailesi ile birlikte Cenevre'de kaldı, öğrenimini tamamladı; Fransızca ve Almanca öğrendi. 1923'de ilk şiir kitabı olan Fervor de Buenos Aires'i ("Buenos Aires tutkusu") çıkardı. 1930'dan sonra Borges edebiyat alanında yeni bir denemeye girişti. Şiir, eleştri, deneme ve öykü türlerinin karışımından oluşan yazılar yazmaya başladı. Bu özgün çalışmanın ilk ürünü Historia universal de la infamia'dır (1935; "Alçaklığın Evrensel Tarihi"). 1938'den 1946'da görevden alınana dek Buenos Aires'teki Ulusal kitaplıkta çalışan Borges, 1946-1955 yılları arasındaysa yayıncılık yaptı. 1955'te kitaplıktaki görevine yeniden atanan Borges, aynı yıl ırsi bir nedenle görme yetisini kaybetti. 1961'de Uluslararası Yayıncılık Ödülü'nü Samuel Beckett ile paylaştı ve ünü tüm Avrupa'ya yayıldı.

Jorge Luis Borges

--------------------------------------------------------------------------------

Anlar

Eğer, yeniden başlayabilseydim yaşamaya,

İkincisinde, daha çok hata yapardım.

Kusursuz olmaya çalışmaz, sırtüstü yatardım.

Neşeli olurdum, ilkinde olmadığım kadar,

Çok az şeyi

Ciddiyetle yapardım.

Temizlik sorun bile olmazdı asla.

Daha çok riske girerdim.

Seyahat ederdim daha fazla.

Daha çok güneş doğuşu izler,

Daha çok dağa tırmanır, daha çok nehirde yüzerdim.

Görmediğim bir çok yere giderdim.

Dondurma yerdim doyasıya ve daha az bezelye.

Gerçek sorunlarım olurdu hayali olanların yerine.

Yaşamın her anını gerçek ve verimli kılan insanlardandım ben.

Yeniden başlayabilseydim eğer, yalnız mutlu anlarım olurdu.

Farkında mısınız bilmem. Yaşam budur zaten.

Anlar, sadece anlar. Siz de anı yaşayın.

Hiçbir yere yanında termometre, su, şemsiye ve paraşüt almadan,

Gitmeyen insanlardandım ben.

Yeniden başlayabilseydim eğer, hiçbir şey taşımazdım.

Eğer yeniden başlayabilseydim,

İlkbaharda pabuçlarımı fırlatır atardım.

Ve sonbahar bitene kadar yürürdüm çıplak ayaklarla.

Bilinmeyen yollar keşfeder, güneşin tadına varır,

Çocuklarla oynardım, bir şansım olsaydı eğer.

Ama işte 85'indeyim ve biliyorum...

Ölüyorum...

Jorge Luis Borges

Beşparmak Dağında Endymion

Uyuyordum doruğunda dağın. Ve güzeldi

yılların yıprattığı yıktığı gövdem.

Yukarda, elen ormanında, yavaşlatıyordu

Kentaur dörtnal koşusunu

gözetlemek için uykumu. Hoşlanıyordum

düş görmek için uyumaktan ve o öteki,

bellekten kurtulan arındırıcı düşe kavuşmak için

yeryüzünü yaşamanın yükünden kurtaran

düşe kavuşmak için uyumaktan.

Tanrıça Diane, o aynı zamanda ay olan,

görüyordu uyuduğumu dağın üzerinde.

İndi, yavaşça, kollarıma.

Altın ve aşk, yanan gecede!

Sıkıyordum ölümlü gözkapaklarımı.

Görmek istemiyordum, balçık dudaklarımın

kutsallığına saygısız davrandığı yüzü.

İçime çektim ayın kokusunu

ve adımı ünledi ölümsüz sesi.

Kavuşan arık yanaklar!

Aşkın ve gecenin ırmakları!

İnsan buseleri ve gerilimi yayın!

Bilmiyorum ne kadar sürdü mutluluğum.

Öyle şeyler vardır ki ne salkım

ölçebilir ne çiçek ne de narin kar.

Herkes kaçtı benden. Korkutuyordu herkesi

ayın gönül verip sevdiği erkek.

Yıllar geçti. Çılgına çeviriyor beni,

bir korku, uyandığım zaman. Düşünüyorum,

gerçek miydi, bir düş müydü yoksa

dağın doruğunda yaşadığım o altın çalkantı.

Boş yere tekrarlıyorum kendi kendime

geçmişin anısı ve düş, tek ve aynı şeydir diye.

Yalnızlığım dolaşıyor yavan yollarında

yeryüzünün; ama ben, arıyorum,

hep arıyorum, eskil gecesinde tanrıların,

o duygusuz ayı, kızını Zeus'ün.

Jorge Luis Borges

Doğu Langsing'de Bir Anahtar

Bir anahtarım ben perdahlı çelikten.

Keyfe bağlı değil düzensiz profilim.

Görmediğim bir dolapta uyuyorum

belirsiz puslu uykumu, bir anahtarlıkta.

Bir kilit var beni bekleyen.

Bir tek. Dövme demirden kapı

katı kristalden. Bir ev var

öte yakada, gizli ve gerçek.

Yukarda, aynalar, alacakaranlıkta,

görüyor boş aynalar geceleri, gündüzleri,

görüyor ölülerin fotoğraflarını

ve incecik geçmişlerini fotoğrafların.

Çevireceğim bir gün kilidin dilini

ve iteceğim ağır kapıyı.

Jorge Luis Borges

Kendine Kıyan

Hiçbir yıldız kalmayacak gecede.

Ne de gecenin kendisi kalacak.

Öleceğim ve benimle birlikte ölecek

çekilmez, katlanılmaz evrenin tümü.

Yok edeceğim piramidleri, madalyaları,

yüzleri ve anakaraları.

Yok edeceğim birikimini geçmişin.

Toza dönüştüreceğim tarihi

ve tozu toza.

Son kez batan güneşe bakıyorum.

Son kuşu duyuyorum.

Kimseye kalıt bırakmıyorum hiçliği.

Jorge Luis Borges

Of be kata ne vardı dün aççak bu konuyu:DEmeğine sağlık gerçekten çok sevdiğim bir şair;)

Of be kata ne vardı dün aççak bu konuyu:DEmeğine sağlık gerçekten çok sevdiğim bir şair;)

evet bir kimya dersi sonrası oldukça sevilen bir şair olmuştu :D

emeğine sağlık katatonik (((:

ben tşk ederım(: bı de bu var (;

Angelica'nın Anısına

Kaç mümkün hayat kaybolup gitti

bu alçakgönüllü, küçük ölümde,

kaç mümkün hayat, nasibin belleğe

ya da unutuşa bahşedeceği!

Ben ölünce bir geçmiş ölecektir;

bu goncayla ölen bir gelecekti

duygusuz suda. beyaz ve yepyeni,

yıldızlarca yerle bir edilmiştir.

Ben de ölüsüyüm sonsuz kaderlerin,

talihin bana hiç yar etmediği;

her zaman yiğit olmuş bir ülkenin,

arar gölgem, yorgun söylenlerini.

Anısı mermerin gözetiminde;

zalim tarih, büyür üzerimizde.

* * *

Angelica’nın Anısına:Borges’in bir yeğeni altı yaşındayken yüzme havuzunda boğulmuştu… O’nun anısına yazılmış bir şiirdir…

J.L.Borges