Neden konuşuyoruz?

Neden konuşuyoruz? Neden başka hayvanlar konuşamıyor? Dil, düşünceyi etkiler mi? Dünyaya bakışımızı değiştirir mi? Bunlar, yüzyıllardır biliminsanlarının ve düşünürlerin dilinden düşmeyen sorular

Dilbilimci Noam Chomsky ve bazı meselektaşları 1960'larda konuşmanın insana ait evrensel bir özellik olduğu yazıyorudu; bu yetenek genler aracılığıyla aktarılıyor ve sonra başka kültürlerle paylaşılıyordu Şimdilerde bu düşünce yeniden kurcalanıyor California Üniverstesi'nden Don Slobin dilin yalnızca işaretleme sistemi olmadığını, beyinin deneyimiyle biçimlendiğini söylüyor. Slobin ve meslektaşları,diller arasındaki ufak tefek farklılıkların konuşanların algılarını, bakış açılarını etkilediği görüşünde

Konuşmak farkında olmasak da özenle hazırlanmayı gerektirir Kore dilinde ''merhaba'' demenden önce selamlayacağınız kişiden genç olup olmadığınız bilmelisiniz. İspanyolcada konuşuyorsanız samimiyet önemli; selam vereceğiniz kişiyi gerçekten iyi tanıyormusunuz? Japonca ben demek kolay değil Hangi ''ben'' sözcüğünü kullanacağınıza karar vermek için yaşınız, karışınızdakinin yaşı, cinsiyetiniz ve ilişki durumunuz önemli.

Max Planck enstitüsü'nden Jhon Lucy'e göre dil dünayayla ilişkimizi etkiler. Amerikan ingilizcesi'yle Meksika'daki Yucatan Yarımadası'nda konuşulan Yukatek maya dilini karşılaştıran Lucy nesnelerin sınıflandırma yönünüden iki dilin farklı olduğunu söylüyor.

İngilizce'de sadece şeker tuz gibi belirli bir şekli olmayan şeylerden söz ederken ''Küp'' ya da ''fincan'' gibi birimler kullanılır Oysa Yukatek'te nesneler biçimlerini tarif eden ayrı sözcüklerle tanımlanıyor. Örneğim muz ''uzun muz'' ''muz yaprağı'' ve ''muz ağacı'' ''oturan muz'' Lucy bu iki dili konuşanlarla bir deney yapıyor onlara plastik kutu kutu karton kutu ve bir parçada karton verip bunları ikişer ikişer sınıflandırmalarını istiyor. Sonuçta Amerika'lı denekler iki kutuyu Mayalar iki karton malzemeyi bir araya getiriyor Bir başka değişle Amerikalılar biçime Mayalılar malzemeye göre sınıflandırma yapıyor Lucy belirli bir yaşa kadar çocukların kutu ya da tarak gibi belirli nesnelerde biçime biçim belirsizse (toz şeker gibi) malzemeye yönlendiğini de gözlemlemiş

Bir başka araştırmacı Lera Borditsky sözcüklerle cinsiyet vermek gibi yapay sınıflandırma sistemlerini tartışıyor. -Sözcükleri dişi ya da erek olarak ayırmak bize yabancıdır Oysa Başka dillerde durum farklı bazı sözcükler cinsiyet sahibi Güneş ''sözcüğü'' Rusca'da cinsiyetsiz, Fransızcada erkek İspanyolcada dişi

Bu durumda düşünceye olsan etkisini test etmek isteyen Boroditsky deneklerden anahtarı ingilizce sıfatlarda tarif etmelerini istiyor ''Anahtar'' sözcüğü Almaca erkek İspanyolca dişi. Almaca konuşanlar anahtarı ''aşınmış dişli çentikli ve kaba'', İspanyolca konuşanlar ''küçük sevimli girintili çıkıntılı ve sihirli'' olarak tanımlıyor

Bebeklerin 1.5 2 yaşına doğru konuşmaya başlamasını Anne baba dede gibi sözcükler söylemesini bekleriz sonuçta bunlar tekrar eden heceleri olan söylemesi kolay sözcüklerdir. Peki bu yetenek hep varmıdır?

Bazı araştırmacılara göre dil büyük olasılıkla orta-üst Paleolitik sınırda, bu günkü insanların yaşamının başlangıcında bir sıçramayla kendiliğinden ortaya çıkıyor. Kimileri yavaş yavaş geliştirildiğini birikme ile oluşturulduğunu söylüyor. Modern dilin ne zaman ortaya çıktığını anlamak kolay değil.

Neden konuşuruz?

3-6 yaş yaş arası çocuklar uyanık geçirdikleri süre boyunca yaklaşık her 90 dk bir yeni bir sözcük öğreniyor Çocuklar altı yaşına geldiklerinde dil bilgisi kuralarına uygun cümleler kuruyor bunun için sıfat zamir gibi bilgilere ihtiyaç duymuyor. Yaklaşık 4000 memeli ve 10.000 kuş türü içinde sadece insanın böyle bir yeteneği var iyi ama neden?

Alıntıdır

Bu yeteneğin sadece insana özgü olduğunu bilemeyiz.