spatha11 Oluşturma zamanı: Eylül 15, 2012 Paylaş Oluşturma zamanı: Eylül 15, 2012 TOKSOPLAZMOZ Bulaşıcı bir hastalık olan toksoplaz-moz erişkinlerde ateş, beyin-omuriHk il-tîhabı, deri döküntüleri, eklem ve kas ağrıları ile ortaya çıkar. Doğumsal tok-soplazmoz asalağın anneden dölüte geçmesi sonucunda birçok organın etkilenmesi biçiminde görülür. Gözde ve beyinde oluşan lezyonlann dışında kalanlar iyileşebilir, bazen göz ve beyinde ortaya çıkan bozukluklar haftalar ya da aylar sonra belirti verebilir. NEDENLERİ Toksoplazmoza yol açan etken Toxop-lasma göndü bilimsel adıyla tanınan Protozoa (protozoonlar) grubundan bir tekhücrelidir. Bu protozoon yalnız hücre içinde yaşayan bir asalaktır. Hemen hemen bütün doku hücrelerinde, ama Özellikle kaslarda ve merkez sinir sisteminde ürer. Asalağın dokularda oluşturduğu kistlerin sınırlan belirlidir ve esnek bir zarla çevrilidir. Asalaklar bunların içinde aylarca, yıllarca, hatta konağın bütün yaşamı boyunca canlı kalabilir. NASIL BULAŞIR? Toxoplasma gondii kedi ve öbür kedigillerde yaşayan bir asalaktır. Kedinin bağırsak epitelhücrelerinde etkin evredeyken ürer ve dönüşüme uğrayarak ookist biçimini alır. Ookistler dışkıyla kedi bağırsağından dışan atılır. Dış ortamın ısı ve nem koşullarına bağlı olarak 1-5 gün içinde olgunlaşır. Her bir ookist kendi içinde dört yeni asalak yavrusu oluşturur. Kedigillerden olmayan memelilerin ya da kuşların ookistleri yemesi durumunda, asalak bunlann dokularında da çoğalarak bütün vücutlarına yayılır. Hızlı üreme evresinden sonra, asalaklar kistlerin içinde toplanır ve üreme hızlan yavaşlar. Özellikle hastalığın bulaştığı hayvanların etleri çiğ ya da az pişmiş olarak yendiğinde, kistler insanın sindirim kanalına ulaşır ve burada patlayıp dağılır. Serbest duruma gelen asalaklar kısa bir süre bağırsakepitelinde kaldıktan sonra vücut dokularına yayılarak hücrelerde üremeye başlar. Hastalık gebeliksırasında bulaşırsa, asalak dölüte de geçerek dölütün özellikle beyin dokusunda ve gözlerinde lezyonlara yol açabilir. Gözde en çok koryoretinit (damar-tabska ve ağtabaka iltihabı) ortaya çıkar. GÖRÜLME SIKLIĞI Toxoplasma gondii enfeksiyonu hayvan ve insanlarda çok yaygın olarak görülmektedir. Ama görülme sıklığı çevresel, toplumsal ve ekonomik çok çeşitli koşullara bağlı olarak bölgeden bölgeye büyük ölçüde değişir. GelLr düzeyi yüksek bölgelerde beslenen ev kedilerinin yoksul bölge kedileri Ölçüsünde birer asalak deposu olmamalannın nedeni, paketlenmiş sağlıklı mamalarla beslenmeleri ve yattıklan yerlerin her gün değiştirilen temiz örtülerle kaplanmasıdır. Kediler toksoplazmozun en Önemli kaynağını oluşturur. Ama kedilerin bulunmadığı ortamlarda da enfeksiyonun ortaya çıkabileceği unutulmamalıdır. İstatistik verilere göre erişkin nüfusun yüzde 1 ‘i yılda en az bir kez hastalığa yakalanma tehlikesi altındadır. Her 500-1.000 doğum olgusundan birinde toksoplazmoz görülmektedir. Gebelikte ortaya çıkan bu son derece yüksek enfeksiyon görülme oranına karşın hastalık önemli bir tehlike oluşturmaz. Çünkü bebeklerin yalnızca bir bölümü hastalık bulaşmış olarak dünyaya gelir. Bunların da yalnızca küçük bir bölümünde oluşum bozukluklan görülür. ABD’de gebeliğin başlamasından sonra Toxoplas-ma gondii bulaşmış 100 kadın üzerinde yapılan bir araştırmada, bu annelerden 60′ının ha&talıksız çocuk doğurduğu saptanmış, geriye kalan 40 annenin çocuğunda enfeksiyona rastlanırken, bunların yalnız 10′unda birkaç lezyon belirlenmiştir. Dölüt için en büyük tehlike, gebeliğin ilk ve ikinci Üç aylık döneminde bulaşmanın gerçekleşmesidir. Çok ender olmakla birlikte,kan ve organ nakliyle de hastalık bulaşabilmektedir. BELİRTİLERİ Erişkinlerde Toxoplasma gondii enfeksiyonu, olguların yaklaşık yüzde 80′mde belirtisiz seyreder ya da yalnızca hafif bir genel halsizlik durumuna ve boyun lenf bezlerinde büyümeye yol açar. Toksoplazmozun 3 tipi vardır. Ender görülen akut tipinde hastalık kızartılı deri döküntüleri, ateş, genel durumun ileri derecede bozulması, nefes alma zorluğu, kalp ve beyin lezyonlan sonucunda ortaya çıkan bir dizi belirtiyle çok hızlı bir biçimde başlar. Bu durumdaki hastayı ölümden kurtarmak çoğu kez mümkün olamaz. Subakut tipte en önemli belirti, ateşle birlikte ortaya çıkan ya da tek başına görülen yaygın lenf bezi büyümesidir. Bu durum birkaç ay içinde iyileşir. Kronik toksoplazmoz hastalığa bağışıklık gösteren kişilerde gözlenir. Bu olgularda zaman zaman etkinlik kazanan kistler bulunur. Asalakların açığa çıkması durumunda vücut hemen iltihap yanıtını verir ve vücuda yayılan mikroorganizmaların hepsi yok olur. Akut doğumsal toksoplazmozda bebeğin özellikle merkez sinir sisteminde şiddetli iltihaplanma, doku ölümü ve kireçlenme odaklan bulunur. Beyindeki çeşitli bozukluklara bağlı olarak kafanın aşırı derecede küçük (mikrosefali) ya da büyük (makrosefali) olması, be-yin-omurilik sıvısının beyin karıncıklarında birikmesi (hidrosefali), gözde da-martabaka ve ağtabaka iltihabı (koryo-retinit), ayrıca dalak büyümesi ve sanlık gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Akut gelişen olgularda bebek genellikle yaşamının ilk aymda yitirilir. Yaşayabilen bebeklerde çoğunlukla ağır zekâ geriliği, psikomotor (zihinsel ya da ruhsal etkinliğe bağlı kas hareketi) bozukluklar, tam ya da kısmi körlükgörülür. Subakut gelişen doğumsal toksoplazmozda belirtiler doğumdan çok sonra beyinde kireçlenme, gözde koryore-tinit ve psikomotor bozukluklar biçiminde ortaya çıkabilir. Tanı için, hastalığa^yakalanan kişilerdeki klinik belirtilere ek olarak, asalağa özgü antikorların alınan kan örneğinde araştırılıp belirlenmesi gerekir. TEDAVİ Toksoplazmozun tedavisinde en çok, ağız yoluyla alınan iki ilaç birlikte kullanılır. Bunlardan pirinıetamin ilk 1-3 gün içinde 75 mg, izleyen 4 hafta boyunca 25 mg verilir. Sulfadiyazin ise aynı sürede her altı saatte bir 1 gr olarak verilir. Pirimetamin çok zehirli bir ilaçtır. Dolayısıyla tedaviyi birkaç kez yinelemek gerektiğinde, bir önceki tedavi ile yeni tedavi arasında birkaç haftanın geçmesi zorunludur. KORUNMA Alınacak çok basit önlemlerle tok-soplazmozdan korunulabilir. Özellikle gebelik süresinde çiğ ya da az pişmiş et yenmemelidir. İkinci olarak, hastalığın yayılmasında en önemli konak olan kedilerle ilişkinin kesilmesi ve kedi pisliklerinin her gün gömülmesi ya da kanalizasyona atılması çok yararlıdır. Oo-kistler ancak 1-5 günde yeni asalakları oluşturabilecek duruma gelir. Gebe kalındıktan sonra toksoplazmoz tanısı konmuşsa, dölüte yüzde 25 olasılıkla enfeksiyonun geçeceği ve altıda bir olasılıkla da doğacak bebekte belirgin oluşum bozuklukları görülebileceği konusunda anne adayım bilgilendirmek gerekir. Bu bilgilendirmenin, olası bir gebeliği sona erdirme işleminin zamanında gerçekleştirilebilmesi açısından, gebeliğin 20. haftasından önce yapılması zorunludur Kaynak:http://www.saglik.im/toksoplazmoz/ Alıntı Yorum bağlantısı Diğer sitelerde paylaş More sharing options...
Önerilen Mesajlar
Sohbete katıl
Şimdi mesaj yollayabilir ve daha sonra kayıt olabilirsiniz. Hesabınız varsa, şimdi giriş yaparak hesabınızla gönderebilirsiniz.