Şolem Aleyhem

Şolem Aleyhem

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Sholom_Aleichem_listens.jpg/240px-Sholom_Aleichem_listens.jpg

Şolem Aleyhem daha doğrusu asıl adıyla Şolem Rabinoviç, 2 mart 1859’da Ukrayna’da Perejslav kasabasında doğdu. Babasının yolunda giderek daha 21 yaşında rabbi (haham) oldu. 1888-89’da Kiev’de “Yahudi Halk Kitaplığı” adlı bir yıllık dergi çıkarmaya başladı. Bu yıllık, artık sadece halk fıkraları ve şarkılarının değil, gerçekten güçlü edebi eserlerin de dili olan “Yahudice” idi. Ortaçağda katliamlar ve zulümlerden doğuya kaçmış, özellikle polonya’da yerleşmiş Yahudiler arasında IX. Yüzyıl Almancasının zamanla aldığı bir şekil olan bu dil önceleri İbrani harfleriyle yazılıp okunuyordu ve içerisinde Rus, Leh, İbrani dillerinden bir çok kelimeler girmiş bulunuyordu.1905’te Rusya’da yapılan korkunç ve yaygın pogromdan (Yahudi Katliamı) canını zor kurtararak Avusturya, Romanya, İsviçre, Belçika, Fransa, İngiltere ve Amerika’da kalemi ve özellikle konferanslarının sağladığı imkanlarla geçinen Şolem Aleyhem, her şeye rağmen, kendine seçtiği takma adın da (barış sizinle olsun) açıkça gösterdiği gibi insanları çok seven, taşlamalarında bile daima yapıcı bir yön bulunan, gerçek bir insandır. 1916 yılında New-York’ta öldüğü zamanartık ünü dünyaya yayılmış bir yazardı. Bu ün, başka bir çoklarında olduğu gibi çabucak silinip gitmedi, tersine, gittikçe daha yayıldı ve parladı. Ölümünden 44 yıl sonra (1960) Paris’te UNESCO sarayında onu anmak için düzenlenen sergiye on sekiz memleketin katılması da bunu açıkça gösterir. Şolem Aleyhem’in eserleri bir çok şehirlerde sokaklar ve meydanlara onun adı verilmiş, hatta bazı posta idareleri onun portresini taşıyan pullar çıkarmışlardır.

Derler ki, 1906 yılında New-York’ta dostları onu Mark Twain’le tanıştırmak istemişler ve bunun için bir toplantı tertiplemişler. Mark Twain, başkalarının kendilerini tanıştırmasını beklemeden ona elini uzatmış ve : “ Ben kendi kendimi tanıtmak istiyorum size ” demiş, “ Amerika’nın Şolem Aleyhem’i de benim işte! “ . Bu hikaye, Şolem Aleyhem’in dünya yazarları arasondaki yerini belirtmeye yeter.

Toplam kırk ciltlik roman, kısa öykü ve oyunları vardır. Şolem Aleyhem Doğu Avrupa Yahudileri'nin komedi, merhametlik ve trajik ironi üzerine kurulu yaşamlarını işlemiştir.

Eserleri :

• The Doctor (1887), one-act comedy
  
• Der get (The Divorce, 1888), one-act comedy
  
• Di asifa (The Assembly, 1889), one-act comedy
  
• Yaknez (1894), a satire on brokers and speculators
  
• Tsezeyt un tseshpreyt (Scattered Far and Wide, 1903), comedy
  
• Agentn (Agents, 1905), one-act comedy
  
• Yidishe tekhter (Jewish Daughters, 1905) drama, adaptation of his early novel Stempenyu
  
• Di goldgreber (The Golddiggers, 1907), comedy
  
• Shver tsu zayn a yid (Hard to be a Jew, 1914)
  
• Dos groyse gevins (The Big Lottery / The Jackpot, 1916)
  
• Tevye der milkhiker, (Tevye the Milkman, 1917, performed posthumously)
  

http://t0.gstatic.com/images?q=tbn:RATw1qfSoZazlM:http://img88.imageshack.us/img88/9316/kapakfw6.gif&t=1

http://www.sinematurk.com/images/film/2860_1.jpg

Kaynak : Sütçü Tevye (Damdaki Kemancı) Remzi Kitap Evi ; Önsöz ; 1970 basım...:D