Çiftçi karınca,Doktor karınca

http://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_images/8430853805086890743.jpg

Çiftçi Karınca, Doktor Karınca

Uygarlığımızın mihenk taşlarından birisi kuşkusuz sürdürülebilir tarımdır. İnsanoğlu çiftçiliğe yaklaşık 10,000 yıl önce başladı, oysa karıncalar bu işi 50 milyon yıldır yapıyorlar. Microbiology Today dergisinin Kasım 2008 sayısında yayımlanan makaleye göre, ‘Tarım, insanlığın baskın tür haline gelmesine yardım ettiği gibi yaprakkesen karıncaların da otçullar içerisinde baskın tür olmasını sağladı’.

Yaprakkesen karıncalar Amerika’nın ılık bölgelerinde yaşarlar. İleri tarım sistemi geliştirerek bazı mantar türleriyle mutual (tarafların karşılıklı olarak birbirlerinden yararlandıkları ortak) yaşam sürdürürler. Yaprakkesen karıncaların değişik türleri değişik mantarları seçerler. Bu mantarları yer altında yuvalarında büyütürler ve karıncalar mantarın ürettiği gongylidia adı verilen bir yapıyla beslenirler. Karıncalar mantarlarını bir tarlaymış sürer gibi sürüp işlerler, onu taze toplanmış bitkilerle beslerler, onu böceklerden ve küflenmekten korurlar.

Mantarlarını yetiştirdikleri bahçeleri toprak odalar olduğundan hastalığa sebep olan mikrop ve virüslerle sık sık karşılaşırlar. Bu hastalıklar tüm bahçeyi ele geçirip yok edebilir ve karınca kolonisini öldürebilir.

Yapılan gözlemlerde bazı işçi karıncaların gövdelerinin altında muma benzer bir madde olduğu fark edilmiş. Madde yakından incelendiğindeyse aslında bunun yararlı bir bakteri olduğu ortaya çıkmış, actinobacteria grubundan olan bu bakterileri bizler de kullanıyoruz: Antibiyotik üretirken! Antibiyotiklerimizin %80’i bu gruptan gelen bakterilerden üretilir. Karıncalar yararlı bakterinin ürettiği anti-mantar bileşiklerle kendi mantarlarını zararlı bakteri ve virüslerin saldırılarından koruyorlar. Mantar gibi yararlı bakteri de karıncalarlar mutual yaşıyor: onların mantarlarını koruma karşılığında karıncanın vücudunda yapışık yaşayıp orda besleniyor ve toprakta yaşadıklarından daha rahat, çekişmesiz bir hayat sürdürüyorlar.