Güzel Sanatlar ve Edebiyat

EDEBİYAT; güzel sanatların bir koludur. Geniş anlamı ile yazılı her çeşit eser; dar anlamı ile yalnız sanat amaciyle yazılmış eserler edebiyat çevresi­ne girer, insanda Estetik duyguyu heyecana getirecek değerde şiir, roman, hi­kâye, tiyatro, hitabet gibi nazım ve nesir halindeki sanat eserlerinin tümüne; bu sanat eserlerini inceleyen bilime; bu bilimi konu olarak ele alan kitaba edebiyat denir.

Edebiyat, kişilik taşıyan sanatçıların özelliklenle yoğurulmuş eserlerle uğ­raşır. Edebiyatın sözlük anlamı; düşünce, duygu ve hayallerin, söz veya yazı ha­linde, güzel ve etkili bir biçimde anlatılma sanatıdır. Edebiyat, arapça edeb sö­zünden, gelmektedir. Bu ise, söz ve davranışta herkesin beğendiği yollar, anla­mındadır. Edebiyat sözcüğünün dilimize ne zaman girdiğini kesin olarak bilmi­yoruz.

Edebiyat; düşünce, duygu ve hayallerin; söz, yazı halinde; güzel, etkili bir biçimde anlatılması sanatı; bu sanatın kuralları ve eserlerile uğraşan bilim ko­ludur. Edebiyat; ruh hallerimizin kelimelerle, özellikle söylenilen kelimelerle, yani seslerle anlatımıdır. Bir yazının edebiyata girebilmesi için, o yazının za­manla değerini kaybetmiyecek bir edebî nitelik taşıması gerekir.

Günlük konuşmalardan en etkili bir söyleve; bir gazete haberinden en güzel bir romana, bir tiyatro yapıtına kadar her türlü söz, her türlü yazı edebiyat ala­nına girebilir. Bu anlayış, birçok bilim kollarında «tıp edebiyatı», «hukuk ede­biyatı» v.b. gibi adların doğmasını hazırlamıştır. Gerçek edebiyat ise, bu anla­yışın dışındadır. Anlam bakımından konusu ile hiçbir ilgisi olmadığından ede­biyat için betikler, yazınlar, yazna, yazın gibi karşılıklar kullanılmıştır.

Edebiyat; düşünce, duygu ve hayallerin söz veya yazı halinde, güzel ve et­kili bir biçimde anlatılma sanatı olduğuna göre, halk arasında «edebiyat yapı­yor» yani «boş sözlerle oyalıyor» anlamına getirilen edebiyat sözü ile konumu­zun hiçbir ilgisi yoktur. Toplum olarak yaşıyan insanların, yüzyıllar boyu, duyguları ile düşünceleri sanat eserlerini doğurmaktadır. İşte edebiyat bu duygu ve düşünceler söz ile yazı ile dile getirilmesidir. Bunun için edebiyat tarihine, medeniyet tarihinin bir parçası denilmektedir.

Edebiyat; geçmişi, bugünü, geleceği kucaklar. Edebiyat kökü geçmişte olan bir gelecektir. Geniş anlamda edebiyat; yaşayan tarih anlamındadır. Gerçekte edebiyat sadece bir ayna değil; toplumu etkiliyen, toplumdan yepyeni düşün­cede ikinci bir toplum çıkartabilen bir kudret kaynağıdır.

Kaynak