Antik Yunan Olimpiyatlarında “Kara Büyü”

[nevermore]

Antik Olimpiyat oyunları başlamadan önce Yunanistan’ın en iyi sporcuları Zeus heykelinin önünde toplanırdı. Heykelin ayaklarının önünde, rahipler tarafından ritüeli yerine getirmek üzere kurban edilen bir yaban domuzunun eti bulunurdu. Sporcular, şimşek tanrısının intikam dolu taş bakışları üstlerindeyken kuraldışı bir hareket yapmayacaklarına, hakemlere rüşvet vermeyeceklerine, rakiplerini sabote etmeyeceklerine ve en önemlisi kara büyü kullanmayacaklarına dair yemin etmek zorundaydılar.

Olympia, YunanistanEttikleri bu yeminin de karanlık büyüyle bir bağlantısı vardı. Önlerinde duran taş levha, yeminini bozanların Zeus tarafından lanetleneceğini söylüyordu. Eğer bir sporcunun kazanmak için büyü veya lanete başvurduğu anlaşılırsa Zeus’un onu küle çevireceği yazıyordu.

Üstünde lanet yazan, kurşundan yapılmış bir levha. MS 4. YY.

Galibiyete Tanrılar Karar Verir

 

Zeus’un gazabı üstlerinde dolaşırken bile bazı sporcular kazanmak için kara büyüye başvurdular. Levhaların üstüne lanetli cümleler oyup tanrılardan rakiplerini sakat bırakmaları için medet umarlardı. Bunun işe yarayacağını düşünüyorlardı.

Başlangıç çizgisine gelemeyecek kadar hasta olan veya koşmakta zorlanan sporcularla ilgili hikayeler günümüze kadar gelmiştir. Büyük ihtimalle bu insanlar hastaydı ancak sporcuların acı çektiğini gören Yunanlılar, onların lanetlendiğinden emindi.

Bazı büyüler sporcuların kendisi tarafından, bazen de kazanması güç olan bir sporcunun üzerinden bahis oynayan kumarcılar tarafından yapılırdı. Antik Yunan’da kazanmak için kara büyüye başvurmanın işe yarayacağı düşünülüyordu. Bir sporcunun kazanmasında, idmanlı olmasının ve spora olan bağlılığının çok az bir rolü olduğuna inanılıyordu. Galipleri ve mağlupları tanrılar belirlerdi.

 

Olimpiyat oyunlarının galibi ödüllendiriliyor

Sakatlık Büyüleri

 

Kara büyü yapabilmek için kişinin uzun ve karmaşık bir ayini yerine getirmesi gerekiyordu. Mistik güçlerle dolu malzemeler toplanmalı ve tanrılara, düşmanlarını lanetlemeleri için yakarılmalıydı. Bu yakarışlar genellikle ince bir kurşun levhanın üstüne oyulurdu. Daha sonra bu levha, rakibinin dövüşeceği yerin altına veya bir mezara gömülürdü.

Pella’da bulunan bir lanet levhası. Şu an Pella Müzesi’nde sergilenmekte olan bu levhanın dili, MÖ 4. yüzyılın yarısında Makedonya’da kullanılan Kuzeybatı Yunan diyalektiği olarak sınıflandırılmıştırBazıları, diğer sporcuların el ve ayaklarını bağlaması ve kullanamayacak durumda bırakması için tanrılara yakarırdı. Atina’da bulunan bir levhada Alkidamos adındaki bir koşucunun başlangıç çizgisine gelememesi için karanlık iblislere yakarış yazıyordu. Alkidamos’un rakibi levhaya;

“Eğer beni geçerse koşu yolundan sapsın ve kendini rezil etsin.”

yazmıştı.

Bazıları da sporcuların tüm vücutlarının bağlanmasını ve hareket edememelerini diliyordu. Antik Yunan levhalarının birinde;

“Euthycian’ı bilinmezliğin karanlık sonsuzluğuna düşür. Onu, kimseyle dövüşemeyecek kadar aptal, akılsız ve zararsız yap.”

yazıyordu. Görünüşe göre Euthycian’ın rakibi onunla dövüşürse yenileceğini biliyor gibiydi. Tanrılara, Euthycian’ın gelecek cuma olacak güreş maçını da ortadan kaldırması için yalvarıyordu.

 

 

 

 

 

 

Ölüm Büyüleri

 

Antik Olimpiyatlardaki kara büyü çok daha tehlikeli bir hal alabiliyordu. Bazı büyüler rakipleri zayıflatmak yerine onları öldürmek için kullanılıyordu. Bir sporcunun büyüsü, kırmızı takımın araba yarışçılarını lanetlemesi için tanrılara yalvarıyordu. Levhada “Zihinlerini, düşüncelerini ve hislerini kontrol et, onlara eziyet et. Gözlerini oy” yazıyordu.

Bazı büyüler ise apaçıktı. Bu sefer mavi takımı lanetleyen bir başka levha bulundu. Bu büyüde Mısır tanrısı Horus’tan Musevi meleklere kadar uzanan bir tanrı birliğinden mavi takımın atlarını öldürmesi isteniyordu. Büyüyü yazan kişi daha sonra mavi takımın yarışçılarının attan düşmesini ve kaderlerinin de bu düşüşle beraber hızla tarihe karışmasını istiyordu. “Sürükleyin onları, düşmelerini sağlayın.” Levhanın en altına “Öldürün onları” yazılmıştı.

Pelops ve Hippodamia yarışıyorLanetlilerin Kaderi

 

Antik dünyanın bu tuhaf gerçekliğini genellikle gözümüzden kaçırıyoruz. İlk Olimpiyatlar’da yarışan sporcular değişik bir zamanda, değişik bir dünyada yaşadılar. Onlar için doğa, garip ve kontrol edilemez bir güçtü. Hastalıklar çoğunlukla açıklanamaz, öfkeli bir tanrının kutsal gazabı olarak anlamlandırılırdı.

İnsanlar olimpiyatlarda da batıl inançların ve büyülerin işe yarayacağını düşünürdü. İlk sporcular kendi kabiliyetleri sayesinde kazanabileceklerine inanmadılar bu nedenle öne geçmek için kara büyüye başvurdular. Bu durumun şimdiki sporcuların doping ve diğer yasadışı maddeleri kullanmasından bir farkı yok. Ancak o zaman Yunanlılar, ilahi güçten gelecek yardıma bel bağladılar.

Antik Yunan boksörleri

Lanetlenen ve lanetleyenlere dair elimizde çok az bir bilgi var. Alkidimos koşu yolundan saptı mı? Mavi takım atlarından düşüp tezahüratlar eşliğinde ölüme sürüklendi mi? Onları lanetleyen insanlar Zeus’un şimşekleriyle küle döndü mü? Eğer dönmedilerse buna büyücüler nasıl bir tepki verdi?

Çok fazla cevabımız yok. Bu alelade insanların zaferleri ve yenilgileri binlerce yıl sonra tarihten silindi. Ancak şunu biliyoruz ki kara büyü Antik Olimpiyatlar’ın ve Antik Yunan’daki hayatın büyük bir parçasıydı. Şu zamana kadar yaklaşık 2,000 tane lanet levhası bulundu ve şüphesiz ki bizim henüz görmediğimiz yüz binlercesi var.

Lanetler işe yarasın yaramasın, Yunanlılar için oldukça büyük bir tehdit oluşturdular. Olimpiyatlara katılıp şan ve şeref için yarışan bir sporcu, rakibinden çok tanrıların gazabından korkmalıydı.

 

Kaynak: ancient-origins “Unleashing The Power of the Gods: Hexes and Black Magic in the Ancient Greek Olympics”

 

By Mark Oliver

References

Christesen, Paul and Donald G. Kyle. A Companion to Sport and Spectacle in Greek and Roman Antiquity. John Wiley & Sons, 2014.

“Papyri Graecae Magicae”. Hermetic Library. 19 March 2017. Web. https://hermetic.com/pgm/index

Lovgren, Stefan and Ted Chamberlain. “Ancient Olympics had ‘Spectacular’ Opening Ceremony, Pagan Partying.” National Geographic News. 27 July 2012. Web. http://news.nationalgeographic.com/news/2012/07/120727-2012-olympics-opening-ceremony-ancient-london-world-summer-games/

nereye.com.tr